شعر آئيني در دوره پس از انقلاب تحول مباركي يافت و دچار دگرگوني‌هاي مثبتي شد.
به گزارش هنرنيوز،مصطفي محدثي خراساني شاعر، در گفت‌وگو با فارس با بيان اينكه مخاطب شعر شاعران بزرگ ادب فارسي همه انسان‌ها در طول تاريخ بوده‌اند، گفت: از آنجا كه قله مضامين شعر فارسي عرفان است، پيام آن مشمول مرور زمان نشده و همواره راهگشاي انسان و موجب پالايش وجود و رسيدن او به رستگاري بوده است.
وي درباره راهكارهاي گسترش و توسعه ادبيات فارسي اظهار داشت: براي گسترش و توسعه اين ادبيات ضروري‌ترين كار خصوصا براي نسل جوان اين است كه پيوند خود را با اين ادبيات مستحكم و براي شناخت عميق پيشينه‌ها و پشتوانه‌هاي فرهنگي تلاش كنند، نوآوري‌ها از دل سنت بجوشد تا بتواند حرف تازه و خلاقيت و نوآوري را بر اين سكوي محكم استوار كنند، تجربه دهه‌هاي اخير نشان داده است كه هر نوع‌آوري و حركت اگر مبتني بر سنت و پشتوانه نباشد موجب به هدر رفتن استعداد جوان ميشود.
* برگزاري بزرگداشت و همايش براي بزرگان ادب فارسي ضروري است
محدثي خراساني همچنين درباره وظيفه متوليان امور فرهنگي در راستاي توسعه ادبيات افزود: برگزاري بزرگداشت و همايش براي بزرگان ادب فارسي خوب و ضروري است، اين امر موج ايجاد مي‌كند و موجب معطوف شدن بسياري از اذهان به اين ميراث‌هاي گرانسنگ ميشود، اما اين برنامه‌ها بايد استمرار پيدا كند، مي‌توان در دوره‌هاي آموزشي و ساير برنامه‌ريزي‌هاي فرهنگي چه در حوزه صدا و سيما و چه در حوزه وزارت ارشاد و مساجد زيرساخت‌هايي تعريف كرد، تا اينكه اين نسل بتواند پيوند خود را با پيشينه‌ها و پشتوانه‌هاي اين ادبيات ترميم كند.
محدثي در خصوص دسته‌بندي شعر فارسي به آئيني، انقلابي و ساير دسته‌ها اضافه كرد: شعر فارسي در يك دورنما و برآيند كلي شعر آئيني است، چرا كه در دامن اسلام و آموزه‌هاي قرآن متولد شده، زبان گشوده و پرورش يافته است.
به گفته وي، اوج قله شعر فارسي شعر عرفاني است، كه در همان دورنماي شعر آئيني قرار مي‌گيرد؛ اما از آنجا كه ما اشعاري را كه در مدح و منقبت و مرثيه اهل بيت (ع)سروده ميشود شعر آئيني قلمداد مي‌كنيم، اين تقسيم‌بندي هم مي‌تواند جايگاه خود را داشته باشد، من معتقدم كه در اولين مرحله بايد با شعر مواجه باشيم، يعني هويت شعري يك اثر و ناب بودن آن مهم است و اين تقسيم‌بندي‌ها در مرحله بعد قرار مي‌گيرد.
وي درباره هويت شعر آئيني در دوره قبل و بعد از انقلاب اسلامي بيان داشت: شعر آئيني در دوره پس از انقلاب تحول مباركي يافت و دچار دگرگوني‌هاي مثبتي شد، شعر آئيني به عنوان شعر مرثيه و مدح و منقبت اهل بيت «عليه‌السلام» تا پيش از انقلاب مي‌تواند به عنوان يك بخش قلمداد شود، اما فصلي كه پس از انقلاب در اين حوزه ايجاد شد و تا به امروز ادامه دارد فصل تازه ديگري است.
* رويكرد شعر آئيني قبل از انقلاب بيشتر توصيف زندگي اهل بيت و فرازها و خصايل آنها بود
محدثي خراساني با اشاره به شعر آئيني افزود: رويكرد شعر آئيني قبل از انقلاب بيشتر توصيف زندگي اهل بيت و فرازها و خصايل آنهاست، اما شعر آئيني انقلاب بيشتر در پي چرايي فلسفه و مفاهيمي چون ولايت، بعثت، نبوت، غدير، عاشورا و انتظار بود تا نشان دهد اهل بيت (ع) در دل تاريخ محصور نيستند و آثارشان در زندگي امروز ما جريان دارد.
محدثي با اشاره به پيشگامان شعر انقلاب در حوزه اشعار آئيني ادامه داد: از پيشگامان اين جريان مي‌توان به نام علي موسوي‌گرمارودي اشاره كرد، خصوصا با شعر سپيد بلند «خط خون» با مطلع «درختان را دوست مي‌دارم كه به احترام تو قيام كرده‌اند و آب را كه مهر مادر توست»، اين شعر عاشورا را جريان همواره‌اي در طول تاريخ مي‌داند.
وي در ادامه سخنان خود با اشاره به ديگر شاعران اين عرصه تأكيد كرد: همچنين طاهره صفار‌زاده، در آستانه پيروزي انقلاب اسلامي، علي معلم و پس از انقلاب قيصر امين‌پور، سيد‌حسن حسيني، عليرضا قزوه، احمد عزيزي و سلمان هراتي در تغيير نگرش شعر آئيني بسيار تاثير‌گذار بودند.
محدثي روند اين تغيير نگرش را، رسيدن به نگاه اينكه فلسفه وجودي مفاهيم آئيني چيست؟ چه نقشي در زندگي امروز ما دارند؟ و در طول تاريخ چه نقشي در جهت‌گيري‌هاي مذهبي، فرهنگي و نهايتا رستگاري ما داشته‌اند دانست و ادامه داد: براي مثال علي معلم در شعر «روزي كه در جام شفق گل كرد خورشيد» خود و نسل خود و تاريخ را مواخذه مي‌كند از اينكه چرا در مقابل حماسه حسيني بي‌تفاوت ايستاده و عكس‌العمل مناسبي را چه در سال 61 هجري و چه در طول تاريخ در برابر اين حماسه نداشته است، شاهد مثال اين نكته بيتي است كه مي‌گويد «زينب اسيري رفت و ما بر جاي بوديم».
* تحول صورت گرفته در شعر آئيني، در شعر انتظار هم مشاهده ميشود
اين شاعر در ادامه بيان كرد: مثال ديگر در اين زمينه شعر قادر طهماسبي «فريد» درباره حضرت زينب است، تا قبل از انقلاب تصويري كه از حضرت زينب داريم تصوير يك بانوي قامت خميده و زجركشيده است، اما ايشان در غزل معروف «سر ني در نينوا مي‌ماند اگر زينب نبود/ كربلا در كربلا مي‌ماند اگر زينب نبود» تاكيد مي‌كند كه اگر حضرت زينب(س) نبود قيام امام حسين ابتر مي‌ماند و پيام ايشان به گوش تاريخ نمي‌رسيد.
محدثي با اشاره به القاعات جريان فكري قبل از انقلاب درباره اينكه پرداختن به مفاهيم اهل بيت «عليه‌السلام» كار مداحان و مرثيه‌سرايان است كه مخاطبشان توده‌هاي عوام هستند، اظهار داشت: خوشبختانه اين تصور غلط پس از انقلاب شكست و قوي‌ترين شاعران ما با بهترين آثارشان وارد حوزه شعر آئيني شدند، براي مثال مي‌توان از مرحوم سيد حسن حسيني با مجموعه شعر «گنجشك و جبرئيل» ياد كرد كه اثرش جزء پيشگام‌ترين و پيشرو‌ترين و مدرن‌ترين اشعار دوران انقلاب است و تماما به مفاهيم عاشورايي اختصاص دارد.
وي در بيان رويكرد شعر انقلاب به موضوع انتظار بيان داشت: تحول صورت گرفته در شعر آئيني در شعر انتظار هم مشاهده ميشود، منتظر شعر انتظار در دوره انقلاب، منتظري نيست كه گوشه‌نشيني اختيار كرده و هيچ حركتي انجام ندهد بلكه منتظر است كه امام زمان (عج) بيايد و همه مشكلات را حل كند، منتظري است كه گام در راه مي‌نهد و براي ظهور حضرت زمينه‌سازي مي‌كند.
به گفته محدثي، امام زمان در شعر انقلاب اگرچه ساحتي آسماني و ملكوتي دارد، اما نزديك است و ما مي‌توانيم مسائل خود را با او در ميان بگذاريم، شاهد مثال اين فلسفه در شعر انتظار مي‌تواند غزل سهيل محمودي با مطلع «دست تو باز مي‌كند پنجره‌هاي بسته را / هم تو سلام مي‌كني رهگذران خسته را» باشد و يا اين بيت كه «كوچه در انتظار تو، پنجره بي‌قرار تو / تا كه كند نثار تو، لاله دسته دسته را» كه اشاره دارد به اينكه ما براي پيشواز امام عصر شهيد داديم و آماده جانبازي در راهش هستيم.
* پيشرفت شعر آئيني پس از انقلاب با پيشينه آن قابل مقايسه نيست
محدثي در بررسي وضعيت كنوني شعر آئيني اظهار داشت: شعر آئيني پيشرفت خوبي داشته و دستاورد انقلاب در اين حوزه با پيشينه آن قابل مقايسه نيست، فرازهاي شعر آئيني ما پيش از انقلاب يكي اشعار محتشم كاشاني است كه اوج مرثيه‌سرايي است و فراز دوم امان ساماني است كه او با رنگ عرفاني حماسه حسيني را به اوج مي‌رساند و قله سومي كه شعر آئيني فتح مي‌كند شعر انقلاب است كه در آن درآميختگي عرفان و حماسه در زندگي اهل بيت «عليه‌السلام» را مي‌توان ديد و اين موضوع مهمترين دستاورد شعر آئيني انقلاب است.
وي در پايان اظهار داشت: نسل جوان ما اكنون در حوزه شعر آئيني نيازمند اين است كه معرفت خود را نسبت به زندگي اهل بيت «عليه‌السلام» و نقش آنها در طول تاريخ و در زندگي كنوني و حتي افق آينده ما بيشتر كند تا جريان شكوهمندي كه در حوزه شعر آئيني قبل از انقلاب شروع شد و بعد از انقلاب به اوج خود رسيد ادامه پيدا كند.
