به گزارش فارس، هنرهاي تجسمي ايران در سال 1386با رويدادهاي تلخ و شيرين بسياري همراه بود. بزرگترين تلخكامي براي هنر ايران، با از دست رفتن فرصت حضور در بزرگترين و مهمترين دوسالانه جهاني يعني "دوسالانه ونيز" رقم خورد و درگذشت چند تن از هنرمندان بزرگ ايران در اين عرصه نيز بر بار اين تلخكامي افزود ولي از سوي ديگر رونق خريد و فروش آثار هنرمندان ايراني در بزرگترين حراج‌هاي جهاني و حتي بازارهاي داخلي، خون تازه‌اي به رگ‌هاي هنرهاي تجسمي ايران دواند و اين در حالي بود كه بحث اختصاص نيم درصد از بودجه عمراني وزارتخانه‌ها و سازمان‌هاي دولتي ايران براي خريد آثار هنري كه كورسوي اميدي را فراسوي هنر تجسمي ايران گشوده بود،در سكوت از يادها رفت.
مهمترين اتفاقات حوزه هنرهاي تجسمي را در سال 1386 با هم مرور مي‌كنيم.
**برگزاري همه دوسالانه‌ها طبق وعده
دوسالانه‌هاي تجسمي كشور كه اغلب آنها با تأخيرهاي بيشتر از دوسال برگزار مي‌شد در سال جاري شكل منظم‌تري به خود گرفت.
برگزاري دوسالانه‌هاي بر زمين مانده از جمله وعده‌هاي حبيب‌الله صادقي مدير كل دفتر امور هنرهاي تجسمي در آغاز دوران مديريتش بود كه با تلاش بسيار اين دوسالانه‌ها يكي پس از ديگري برگزار شدند كه البته برخي بر كيفيت برگزاري اين دوسالانه‌ها نيز انتقادهايي داشتند.
**از دست دادن فرصت حضور ايران در دوسالانه جهاني "ونيز"
امسال فرصت حضور در پنجاه و دومين دوره دوسالانه ونيز را كه از مهمترين و معتبرترين دوسالانه‌هاي جهاني است از دست داديم و معاونت هنري ارشاد بنا به دلايل مختلفي از جمله عدم تأمين بودجه و هماهنگي لازم، موفق به تأمين غرفه‌اي براي هنرمندان ايراني نشد.
اين مسئله با واكنش‌هاي انتقادآميز هنرمندان مواجه شد و در پي آن طبق اعلام معاونت هنري وزارت ارشاد قرار شد گروهي ازهنرمندان، حداقل براي بازديد از اين دوسالانه معتبر جهاني راهي ونيز شوند تا با رويدادهاي روز هنرهاي تجسمي دنيا آشنا شوند كه درنهايت اين امر نيز محقق نشد.
ايران در طول 30 سال گذشته تنها طي سال‌هاي 2003 و 2005 موفق به حضور در اين رخداد معتبر جهاني شد و امسال اين فرصت طلايي را از دست داد.
** فروش بي‌سابقه آثار ايراني در حراج هاي بين‌المللي كريستي وساتبي
فروش آثار هنرمندان ايراني در حراج‌هاي جهاني كريستي و ساتبي با مبالغ رؤيايي و توجه جهانيان به هنر معاصر ايران، اگر چه براي اولين بار در سال گذشته اتفاق افتاد ولي تكرار اين موفقيت در سال جاري، مهمترين موفقيت‌ها در هنرهاي تجسمي سال 86 بود.
هنرمندان ايراني در سومين حراج كريستي در دبي، ركورد جديدي در فروش آثار هنرمندان خاورميانه به دست آوردند.
در سومين حراج كريستي در دبي 187 اثر از هنرمندان 22 كشور مختلف ارائه شده بود. حدود 60 اثر از هنرمندان ايراني در اين حراج ارائه شده بود كه همه اين آثار درمجموع به مبلغ شش ميليون دلار به فروش رسيد كه با توجه به ميانگين قيمت 100 هزار دلار براي هر اثر، آثار ايراني با رقم‌هاي رؤيايي و حيرت‌انگيزي به فروش رسيد.
طبق بيانيه خانه حراج كريستي، بازار فروش هنر مدرن و معاصرايراني‌ها طي دو سال گذشته رشد چشمگيري داشته است و مجموعه‌داراني از سراسر جهان تشويق شده‌اند تا شاهكارهاي نادر و گران‌قيمت اين منطقه را خريداري كنند.
نكته جالب توجه اين حراج اين بود كه حدود 70 درصد خريداران آثار هنري كشورمان را خريداران ايراني تشكيل مي‌دادند كه اين مسئله باعث تقويت بازار داخلي فروش آثار هنري مي‌شود.
** هنرمندان ايراني درحراج ساتبي خوش درخشيدند
در حراج بزرگ ساتبي در لندن، 86 اثر هنري از آثار هنري مدرن و معاصر ايراني و عربي ارائه شد كه تقريباً تمامي آثار با رقم كلي 14/3ميليون دلار به فروش رسيد و باز هم ركورد فروش در اختيار هنرمندان ايراني بود.
** سرگرداني در قيمت‌گذاري آثار تجسمي هنرمندان در ايران
فروش موفقيت‌آميز آثار هنرمندان ايراني در دو حراج جهاني كريستي و ساتبي، سرگرداني در قيمت‌گذاري و فروش آثار تجسمي در ايران را در پي داشت.
موفقيت هنرمندان ايراني در اين حراج‌ها تأثيراتي بر بازار فروش داخلي اين گونه آثار بر جاي گذاشت، به طوري كه به فاصله كوتاهي از برپايي اين حراج‌ها، گالري‌هاي تهران از تابلوها و آثار هنرمندان برجسته ايران خالي شد و هنرمنداني كه در اين حراج‌ها، آثارشان با رقم‌هاي خوبي به فروش رسيد، براي فروش آثارشان در داخل كشور با ترديد مواجه شدند.
اين مسئله با واكنش‌هاي متفاوتي از سوي هنرمندان و نگارخانه‌داران مواجه شد و تب وتاب پيشي گرفتن در خريد آثار هنرمندان ايراني كه اغلب از سوي مجموعه داران جوان صورت مي‌گرفت، اين سؤال را در اذهان ايجاد كرد كه آيا اين تحول و رونق خريد وفروش آثار هنري دركشور پايداري لازم را خواهد داشت يا تبي زودگذر است كه در پي موفقيت در حراج‌هاي جهاني به وجود آمده و به زودي فروكش خواهد كرد؟
** يك تابلو نقاشي 100 ميليون تومان قيمت‌گذاري شد
قيمت‌گذاري بي‌سابقه صد ميليون توماني براي يك تابلوي هنري در ايران، شايد نخستين پيامد موفقيت چشمگير فروش آثار هنري ايران در بازارهاي جهاني بود كه با واكنش‌هاي متفاوتي از سوي نگارخانه‌داران،منتقدين و هنرمندان روبرو شد.
اين تابلو متعلق به "ايران درودي" بود كه در دومين نمايشگاه گروه هنري هفت نگاه در اصفهان به نمايش گذاشته شد.
برخي از صاحب‌نظران، اين نوع قيمت‌گذاري را حق هنر و هنرمند ايراني دانستند و برخي آن را براي آينده اقتصاد هنري ايران خطرناك خواندند.
به دنبال اين واكنش‌ها خانم درودي اعلام كرد كه اين تابلو بيش از 100ميليون تومان ارزش دارد و قصد فروش آن را ندارد.
**استقبال از نمايشگاه‌هاي فروش آثار هنري دركشور
يكي ديگر از پيامدهاي موفقيت هنرمندان ايراني در حراج‌هاي بين‌المللي، استقبال خريداران آثار هنري از دو نمايشگاه بزرگ فروش آثار تجسمي در ايران بود.
نمايشگاه "فروش پاييزه آثار نقاشي ومجسمه" از سوي انجمن هنرمندان نقاش و با همكاري كاخ موزه سعدآباد به منظور تقويت بنيه مالي انجمن در سعدآباد برپا شد كه دراين نمايشگاه 400 اثر به فروش رسيد.
گروه هنري "هفت نگاه" متشكل از هفت نگارخانه دار نيز دومين نمايشگاه فروش بزرگ آثار هنري را در فرهنگسراي نياوران برپا كردند كه اين نمايشگاه نيز با استقبال خوبي همراه شد و بيش از 180 اثر هنري به مبلغ310 ميليون تومان فروخته شد.
**دوسالانه طراحي معاصر ايران راه‌اندازي شد
امسال دوسالانه طراحي معاصرايران با عنوان دوسالانه طراحي دكتر سندوزي نيز به جمع ساير دوسالانه ها پيوست.
همچنين دوسالانه عكس جهان اسلام نيز دردستور كار فرهنگستان هنر قرار گرفته وسال آينده اين دوسالانه نيز به جمع دوسالانه‌هاي جهان اسلام فرهنگستان هنر مي پيوندد.
**حواشي هفتمين دوسالانه نقاشي معاصر ايران
هفتمين دوسالانه نقاشي معاصر ايران كه امسال پس از چهار سال برگزار شد با حواشي بسيار همراه بود، در ابتدا هفتمين دوسالانه نقاشي معاصر ايران قرار بود همچون ديگر دوسالانه‌ها با همكاري انجمن برگزار شود ولي انجمن هنرمندان نقاش كه تجربه برگزاري ششمين دوسالانه نقاشي معاصر ايران را داشت، براي برگزاري هفتمين دوره شرايطي را مطرح كرد كه اين شرايط از سوي اداره كل هنرهاي تجسمي وزارت ارشاد پذيرفته نشد و علي‌رغم 9 ما گفتگو و مذاكره، طرفين به نتيجه نرسيدند، در اين ميان، آيدين آغداشلو نيز كه به عنوان دبير دوسالانه هفتم نقاشي از سوي هر دوطرف برگزيده شده بود در جريان اختلاف نظرهاي انجمن و مركزهنرهاي تجسمي استعفا كرد و درنهايت مركز هنرهاي تجسمي به اين نتيجه رسيد كه دوسالانه را با كمك مؤسسه هنرهاي تجسمي و با دبيري حبيب الله آيت اللهي برگزار كند و اعضاي هيئت مديره انجمن هنرمندان نقاش هم اعلام كرد كه درهفتمين دوسالانه شركت نخواهند كرد.
***برگزاري نخستين سمپوزيوم نقاشي
به دنبال برپايي نخستين سمپوزيوم مجسمه سازي در سال گذشته، امسال نخستين سمپوزيوم بين‌المللي نقاشي با حضور 11 هنرمند خارجي از 8 مليت و 7 هنرمند داخلي در روز ميلاد حضرت علي(ع) برگزار شد و طي 6 روز هنرمندان، ايده‌هاي خود را با موضوع عدالت و نوع دوستي در موزه هنرهاي ديني امام علي (ع) خلق كردند.
**گنجينه موزه هنرهاي معاصر به روي خبرنگاران گشوده شد
حبيب الله صادقي سرپرست موزه هنرهاي معاصرتهران امسال، گنجينه موزه هنرهاي معاصر تهران را به مناسبت روز خبرنگار به روي اصحاب رسانه گشود.
درگنجينه موزه آثار هنرمندان داخلي و خارجي نگهداري مي‌شود. آثار "فرانسيس بيكن" و"جكسون پولاك" از جمله بزرگترين و ارزشمندترين آثار گنجينه موزه هنرهاي معاصر تهران است كه بالغ بر 140 تا 160 ميليون دلار قيمت‌گذاري شده است.
**تأسيس چند نگارخانه
امسال چند نگارخانه به نگارخانه‌هاي شهرتهران اضافه شدند.نگارخانه‌هاي اتفاق،هفت هنر، نار،نوين و دو نگارخانه در مجموعه فرهنگي انقلاب نگارخانه‌هايي هستند كه درسال جاري فعاليت خود را آغاز كردند.
**سرقت سه تابلو خط نفيس از موزه رضا عباسي
سه تابلو خط نفيس از آثار "احمد نيريزي" و "ميرزا غلامرضا" مربوط به دوره‌هاي صفويه و قاجاريه در سال 86 از موزه رضا عباسي به سرقت رفت كه همچنان از سرنوشت اين آثار خبري نيست.
** مجسمه "مرد ني‌لب زن" دست و پا شكسته پيدا شد
مجسمه "مرد ني لبك زن" اثر بهمن محصص درحالي از زير سن تالار اصلي تئاتر شهر پيدا شد كه هر دودست آن شكسته و ني‌لبكش نيز مفقود شده بود.
اين مجسمه براي مرمت و نصب درباغ موزه هنرهاي معاصر به كارگاه موزه هنرهاي معاصر تهران منتقل شد تا با حضور بهمن محصص اين مجسمه بازسازي شود.
***حضور ادوارد لوسي اسميت در ايران
"ادوارد لوسي اسميت" منتقد بين المللي هنري نيز امسال براي شركت در همايش بين‌المللي نقاشي ايراني "نگارگري" و نقاشي نوگرا ومعاصر ايران: تداوم يا گسست؟ به تهران آمد.
لوسي اسميت از منتقدان سرشناس بين‌المللي و نويسنده بيش از يكصد كتاب در زمينه هنرهاي معاصر است كه برخي از آنها همچون كتاب‌هاي "جنبش‌هاي هنري از 45 به بعد"، "هنرهاي بصري سده بيستم"، " واژگان اصطلاحات هنري" و "هنر امروز" در سراسر دنيا تدريس مي‌شود.
لوسي اسميت در سخنراني خود تاثير هنرهاي شناخته شده ايراني و بر آمده از فرهنگ و تاريخ پيش از اسلام و دوره اسلامي را بر نقاشي هنرمندان معاصر ايران مورد بررسي قرار داد.
** نخستين گردهمايي گنجينه هنرهاي از ياد رفته ايران
در نخستين گردهمايي گنجينه هنرهاي از ياد رفته ايران، نمايشگاهي از ميراث هنري ايران كه رو به زوال و يا در آستانه فراموشي است در مؤسسه صبا برپا شد كه در اين نمايشگاه بيش از 300 اثر هنري مربوط به دوره تيموري،صفوي و قاجاريه را به نمايش گذاشته شد و همچنين براي نخستين بار آثار "مصورالملكي" و "ميرزا آقا امامي" نيز در اين نمايشگاه رونمايي شد.
**تجليل از هنرمندان سنتي با حضور ميرحسين موسوي
با آغاز نخستين همايش گنجينه هنرهاي از ياد رفته هنر ايران، 14هنرمند پيشكسوت اين عرصه با حضور "ميرحسين موسوي" رييس فرهنگستان هنر در مجموعه فرهنگي هنري آسمان تجليل شدند.
** چاپ كتاب "نمدهاي ايران" اثر جوادي‌پور پس از 30 سال
كتاب "نمدهاي ايران" اثر محمود جوادي پور پس از 30 سال از سوي فرهنگستان هنر درقالب همايش گردهمايي گنجينه هنرهاي از ياد رفته ايران منتشر شد.
اين كتاب از 40 سال پيش تاكنون به دليل هزينه‌هاي آن فرصت انتشار نداشته است. چاپ اين كتاب يكي ازمهمترين نتايج برپايي اين همايش بود.
** برگزاري اولين اكسپو عكس ايران
برگزاري اولين اكسپو عكس ايران يكي از اتفاقات بسيار خوب در زمينه عكس بود كه نويد بخش رونق خريد وفروش عكس در كشور بود.
در اولين اكسپو عكس ايران300 عكس از 140 عكاس به نمايش درآمد و 61 قطعه عكس از 38 عكاس به مبلغ كلي 50 ميليون تومان فروخته شد كه ارزان‌ترين عكس 150 هزار تومان و گران‌ترين عكس به مبلغ 5 ميليون تومان به فروش رسيد.
** رونمايي گنجينه عكس‌هاي خارجي موزه هنرهاي معاصر
آثار عكاسان خارجي موجود در گنجينه موزه هنرهاي معاصر تهران براي نخستين باردرقالب نمايشگاه عكس "چشم درون" به نمايش گذاشته شد.
در اين بخش حدود 40 عكس از عكاساني چون "ويليام فوكس تالبوت"،"نادار"،"اگوست ساندر"،"آلفرد استيگليتز"،"آنسل آدامز"،"جوليا مارگارت كامرون"،"ادوارد استايكن"،"لويس هاين"،"مارگارت بورك-وايت"،"من ري"، و "واكر اوانز" به نمايش درآمد.
نمايش عكس‌هاي خارجي موزه يكي از 6 بخش نمايشگاه عكس "چشم درون" بود كه در موزه هنرهاي معاصرتهران برگزار شد.
نمايشگاه آثار "ريكاردو زيپولي" يكي ديگر از مهمترين بخش هاي نمايشگاه عكس "چشم درون" بود كه تا پايان فروردين ماه سال 87 درموزه هنرهاي معاصر تهران برپاست.
**راه اندازي رشته كتابت و نگارگري در دانشگاه سوره
رشته كتابت ونگارگري شامل 4 رشته "كتابت و نگارگري"،"خوشنويسي"، "طراحي سنتي و تذهيب" و "خيالي‌نگاري يا نقاشي قهوه‌خانه‌اي" است كه سرفصل‌هاي دروس اين رشته براي مقطع كارشناسي نوشته شده و در وزارت علوم،تحقيقات و فن‌آوري به تصويب رسيده است. امسال 50 دانشجو در اين رشته پذيرفته شدند.
** برگزاري اولين جشنواره تصويرگري با موضوع مولانا
امسال درسال مولانا، نخستين جشنواره شاهكارهاي ادبي ايران در زمينه تصويرگري و با موضوع مولانا برگزار شد.
**پرده برداري از تابلو "شمس ومولانا" اثر فرشچيان
محمود فرشچيان پيشكسوت نگارگري ايران، تابلوي "شمس و مولانا" را به مناسبت سال مولانا در اصفهان رونمايي كرد.
** راه اندازي بنياد استاد حسن اسماعيل زاده
بنياد استاد "حسن اسماعيل زاده" به همت فرزندش كاظم چليپا به منظور نگهداري وحفظ آثار نقاشي پدرش وآموزش هنر نقاشي قهوه خانه اي راه اندازي شد كه اين اقدام نيز نويد بخش رونق گرفتن نقاشي قهوه خانه اي وآموزش آن به صورت علمي در ايران است.
** 12بند محتشم به روايت 12 نقاش
12 هنرمند نقاش درمحرم امسال براي اولين بار تركيب بند محتشم كاشاني را با مطلع "باز اين چه شورش است" به تصوير كشيدند كه در موزه هنرهاي معاصر فلسطين به نمايش گذاشته شد. همچنين نقاشان قهوه‌خانه‌اي نيز در يك كارگاه آموزشي آثاري با موضوع مذهبي و انقلابي خلق كردند.
** تجليل از عكاسان انقلاب اسلامي
عكاسان انقلاب كه عكس‌هاي ماندگاري از دوران انقلاب اسلامي را به نام خود ثبت كرده‌اند، دهه فجر امسال، طي مراسمي با حضور احمد نوريان رييس سازمان فرهنگي -هنري شهرداري تهران در موزه هنرهاي ديني امام علي (ع) تجليل شدند.
زنده‌ياد قربان خليلي، زنده‌ياد مهدي رضوان، عبدالحسين پرتوي، بهمن جلالي، محمدصياد صبور، علي كاوه، محمود كلاري، عباس ملكي، محسن وفايي شانديز 9 عكاسي بودند كه مورد تجليل قرار گرفتند.
** نمايش 25سال پوستر تئاتر ايران
نمايشگاه 25 سال پوستر تئاتر ايران براي نخستين بار در مؤسسه فرهنگي هنري صبا برگزار شد.
در اين نمايشگاه كه همزمان با بيست وششمين جشنواره تئاتر فجر برگزار شد،شاخص‌ترين پوسترهاي تئاتر ايران طي 25 سال پس از انقلاب به نمايش درآمد.
** نخستين نمايشگاه طراحي پارچه و لباس
اولين نمايشگاه طراحي پارچه و لباس از سوي دفتر امور هنرهاي تجسمي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، در راستاي هويت بخشي و طراحي پوشش مناسب با نگاه ايراني، اسلامي برگزار شد و طي آن وزارت ارشاد مكلف شد طبق مصوبه مجلس و دستور رياست جمهوري به منظور حفظ و تقويت فرهنگ و هويت ايراني اسلامي،كميته‌اي را براي پي‌ريزي ساختار مديريتي در زمينه مد و لباس تشكيل دهد.
** افتتاح باغ موزه هنر ايراني
باغ موزه هنر ايران امسال از سوي شهرداري تهران گشايش يافت.
در باغ‌موزه هنر ايران، علاوه بر نمايش ماكت‌هايي از آثار باستاني ايران، آثاري از هنرمندان حوزه تجسمي كشور نيز به نمايش گذاشته شده است.
اين باغ موزه مكاني براي نمايش و آموزش هنرهاي تجسمي ايران است.
**جايزه عكاسي مطبوعاتي "كاوه گلستان" منحل شد
امسال،جايزه عكاسي مطبوعاتي كاوه گلستان نيز منحل اعلام شد و همسر و فرزند كاوه گلستان، تصميم گرفتند به جاي جايزه عكاسي مطبوعاتي، وب سايتي از آثار كاوه گلستان راه اندازي كنند و بهترين عكس‌هاي خبري سال را در اين وب سايت به نمايش بگذارند.
** درگذشت چند هنرمند
امسال درگذشت هنرمندان بزرگي چون فريدون مام بيگي، ژازه طباطبايي، ماركو گريگوريان،نيكول فريدني، باقرآيت‌الله زاده شيرازي،استاد بنان و استاد خليل درودچي، جامعه هنرهاي تجسمي كشور را متأثر كرد.
