به گزارش هنرنیوز به نقل از ستاد خبری ششمین جشنواره بین المللی فیلم مستند ایران: سینماحقیقت؛ نشست نقد و بررسی فیلم های مستند «گنبد مینا» به کارگردانی محمدصدری، «بازباران» به کارگردانی مسعود زنوزی راد و«آک، آپ، آس » به کارگردانی محمدعلی هاشم زهی با حضور جلیل اکبری صحت منتقد سینما و مازیار فکری ارشاد مجری منتقد در سالن شماره دو سینما فلسطین برگزار شد.

«گنبد مینا» ادای دین به تاریخ و فرهنگ ایران

در این نشست جلیل اکبری صحت منتقد سینما گفت: دیدن فیلم مستند «گنبد مینا» چند ویژگی مهم برای مخاطب دارد؛ اول اینکه مخاطب با تصاویر بدیع و زیبایی آشنا می‌شود که کاملا تکراری هستند، اما نه برای مخاطب، بلکه مخاطب خاص مثل اهالی رسانه، دوم اینکه کارگردان در ثبت تصاویر به مشکل کارت پستالیسم نیافتاده است و فیلم متناسب با تصاویر و قاب بندی، منهای نریشن اول فیلم، خاص خود به جلو حرکت می‌کند، که این برای فیلم خیلی خوب است.

وی افزود: متاسفانه برخی از تصاویر انگار در فیلم جا افتاده‌اند، تصاویری که بسیار مورد نیاز جامعه است، فیلمساز هم با استفاده از تصاویر دیگر نتوانسته نبود این تصاویر را جبران و عمق فاجعه را نشان دهد. ازطرفی مشکل دیگر این فیلم این است که هارمونی کلام با تصویر در برخی از جاها وجود دارد و در برخی دیگر این هامونی وجود ندارد.

این منتقد سینما تصریح کرد: به نظرم پایان‌بندی فیلم که در آن آدم‌ها در خیابان به سمت دوربین می‌آیند و اینکه فیلمساز می‌خواهد بگویید این‌ها سرگشته‌اند را، ما در بسیاری فیلم مستند، سینمایی، سریال و ... دیگر دیده‌ایم که تکراری است وهیج کمکی به فیلم نمی‌کند.

در ادامه این نشست محمد صدری کارگردان مستند«گنبد مینا» ابراز داشت: من دوسال برای ساخت این فیلم زمان صرف کردم، که یک سال آن برای مراحل تحقیق و پژوهش و یک سال آن هم برای فیلمبرداری صرف شد همه عوامل گروه تلاش کردند که فیلم با کیفیت بالایی ساخته شود و در خصوص پایان بندی فیلم هم نظرات آقای اکبری صحت را قبول دارم.

وی ادامه داد: من علاقه خاصی به کشورم دارم و ساخت این فیلم یک پروژه ملی و ادای دین من به تاریخ و فرهنگ کشورم بود، امیدوارم این فیلم که از تلویزیون هم پخش شده است مورد توجه مخاطبان قرار گیرد.

بازباران؛ هشدار به نابودی زبان های مختلف کشورمان


در ادامه این نشست فیلم مستند «بازباران» به کارگردانی مسعود زنوزی راد هم برگزار شد که دراین نشست کارگردان فیلم اظهار داشت: هجده سالم بود که اولین جرقه های ساخت این فیلم در ذهنم خورد. خانواده هایی که در خارج از کشور زندگی می کردند و اغلب فرزندان آنها به درستی فرهنگ و زبان فارسی را نمی‌دانستند چرا که گویا آنها اغلب خودشان به دلایل مختلفی چون مهاجرت و مسائل سیاسی دست به این کار زده بودند. در واقع آنها به دلیل دلخوری که از کوچ خود داشتند نمی خواستند از فرهنگ و زبان ایرانی چیزی به فرزندان خود بیاموزند؛ می خواستند فرزندان‌شان همه چیز حتی هویت خود را فراموش کنند.

وی ادامه داد: این گونه خانواده‌ها در نزدیکان خود من هم در ایران زندگی می‌کردند. در خارج از کشور هم چون خود من در کشور ایتالیا درس خواندم و زندگی داشتم هم به وفور وجود داشت. به هرحال راضی کردن این گونه خانواده‌ها برای مصاحبه کاری سخت بود. در طول دو سال و چند ماهی که ساخت فیلم طول کشید، تلاش کردم با اکثر این خانواده‌ها گفتگو داشته باشم.

جلیل اکبری صحت در ادامه سخنان این کارگردان عنوان داشت: فیلم مستند «باز باران» اثر مهمی است. چرا که در پس کلمه باز باران یک حس نوستالژی خاصی وجود دارد که مخاطب را به یاد یک شعر معروف می‌اندازد. از طرفی فیلم با صدایی شروع می‌شود که نابودی نیمی از زبان‌های جهانی را به مخاطب گوشزد می‌کند.

وی خاطرنشان کرد: در کشور ما زبان‌های زیادی به غیر از لهجه های مختلف وجود دارد که رفته رفته در حال فراموشی و از بین رفتن هستند. در واقع با نابودی هر کدام از زبان‌های ما فرهنگ و تمدن ما آسیب‌های جدی می‌بیند. در این فیلم مستند که کارگردان فیلم لایه به لایه این آسیب‌پذیری زبان فارسی و تأثیر آن در فرهنگ و اجتماع را نشان می‌دهد؛ اما در میان دقیقا نقطه قوت فیلم نقطه ضعف فیلم هم است که تا حدودی منطقی است. انگار که فیلمساز دوربین را جایی کاشته به خانه خود رفته است. به هرحال این فیلم در انتقال پیام هم به مخاطب موفق بود.

*** پختگی و تکنیک یک کارگردان

در ادامه این نشست نقد و بررسی فیلم مستند «آک، آپ، آس» به کارگردانی محمدعلی هاشم زهی برگزار شد؛ این فیلمساز در خصوص ساخت این مستند اظهار داشت: مستند «آک، آپ، آس» به سفال «کلپورگان» در منطقه بلوچستان و تلفیق آن با گل فشان منطقه چابهار می پردازد و فیلمی قوم نگارانه با زیر متن فلسفه و هنر است. سال گذشته بود که با ساخت این مستند موافقت و فروردین ماه سال جاری نیز فیلم آماده نمایش شد.

هاشم زهی یادآورشد: متاسفانه در طول این سال‌ها سینمای مستند عموما مورد حمایت قرار نمی‌گرفت و حتی مورد ظلم هم واقع می‌شد. اما خوشبختانه مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی این روزها از سینمای مستند و فیلم مستند حمایت می‌کند. من هم با توجه به این گونه حمایت انگیزه این را پیدا می‌کنم که آثارم را بیشتر در حوزه قوم‌شناسی بسازم. آثاری که در فضای بومی سیستان و بلوچستان عموما شکل می‌گیرند، تلاشی است برای نشان دادن فرهنگ، قومیت و تمدن این منطقه، که امیدوارم بتواند این مسیر را در طی سال‌های آینده هم ادامه دهم. جلیل اکبری صحت در ادامه این نشست گفت: هاشم زهی به عنوان یک مستند ساز این روزها رفته رفته به یک پختگی رسیده و این نشان می دهد که وی به شکل خوبی قومیت ها و فرهنگ ها را می شناسد. درست تفاوت او با دیگر مستند سازان در همین ویژگی است. اما اگر بخواهیم در خصوص مستند «آک، آپ، آس» صحبت کنیم باید گفت که این مستند به نظر می‌رسد سفارشی باشد و این تصاویری که ما از این مستند در ذهنمان داریم، باعث یک نوع آگاهی برای مخاطب می‌شود. چون بزرگترین مشکل سینمای مستند افتادن در ورطه کارت پستالیسم است و در سکانسی که پیرمرد حضور دارد، لباس های به شدت تمیز و اتو کشیده‌اند و این کارت پستالی بودن بیشتر به ذهن ما می‌آید.

اکبری صحت تاکید کرد: فیلم مستند«آک، آپ، آس» یکی از معدود فیلم‌های جشنواره ششم است که در آن به وضوح می توان فرم و تکنیک را دید هر چند شاید این تکنیک را به رخ بکشد، اما قابل توجه است؛ متاسفانه فیلم های بی تکنیک و بی فرم مشکلی است که این روزها سینمای مستند ما را آزار می دهد و مسستند آقای هاشم زهی نشان می دهد که وی به پختگی و تکنیک لازم در عرصه سینمای مستند رسیده است.