«به کبودی یاس» 


 فیلمنامه نویس و کارگردان : جواد اردکانی - تهیه کننده : فارابی - ابراهیم اصغری - بازیگران : داود عین آبادی (برونسی)، محمد تقی نژاد، علی بکاییان و...


... عبدالحسین برونسی از سرداران برجسته جنگ از جبهه به شهر محل اقامت خود (مشهد مقدس) می آید تا ضمن دیدار با خانواده، هم زمان عملیات خیبر را با دوستانش طرح کرده واجرایی نماید. او ضمن رفع و رجوع مشکلات جاری همرزمان برای عملیات «بدر» هم نقشه عملیاتی طرح کرده و دوستانش را برای اجرای آن به منطقه اعزام دارد. همزمانی ورود برونسی به شهر با آزاد شدن از زندان پورشهید اسحاق قرین است. خانواده شهید به پدرشان از شهادت اسحاق چیزی نمی گویند تا وی آرام آرام با واقعیت کنار آید. پدر شهید اسحاق بعد از فهمیدن شهادت پسرش به جستجو می پردازد و به نتیجه می رسد که برونسی جوانانی همچون اسحاق را تشویق به جبهه رفتن می کند. وی درصدد برمی آید برونسی را با چاقوی سمی شده از پای درآورد. هر چه به برونسی نزدیک می شود تحت تأثیر شخصیت او واقع می شود و در اولین اعزام همراه با برونسی به جبهه می رود و خود نیز شهید می شود. در عملیات بدر نیروهای زیر فرماندهی برونسی ر محدوده ای با تلاقی و پوشیده از نیزار و آب به محاصره درمی آیند و تا آخرین نفر به شهادت می رسند...» به کبودی یاس فیلمی مستندگونه و وفادار به چهارچوب معین و مشخص است که در آن چهارچوب شخصیتی، خانوادگی و شغل سابق «استاد بنایی بوده است» سردار شهید «برونسی» به تصویر کشیده شده است ...


دو پاره بودن فیلم که قسمتی در شهر و قسمتی در جبهه است، تقارن واقع گرایانه از شخصیت و تاریخ ارائه کرده است. صحنه های پرتحرک و اکشن به شدت وابسته به واقعیت است و کارگردان از تخیل و حواشی ای که می توانست به جذابیت فیلم بیفزاید، سودی نبرده است. برای مثال با توجه به فیلم نظیر به کبودی یاس، فیلم «ال سید» را به یاد بیاوریم که در آن ضمن حفظ چهارچوب مشخص قهرمان حقیقی،‌ صحنه هایی از نوجوانی، جوانی، سردسته شدن، فرماندهی، به دست آوردن جایگاهی در حکومت، یکپارچه کردن کشور به قیمت پذیرش اتهام ها و در نهایت بدت آوردن پیروزی برای اسپانیا و کشته شدنش در راه انجام وظیفه متجلی می گردد.


گرچه حقیقت آن است که شهید برونسی و یارانش در منطقه ای چنان سخت و با نیروی نابرابر از دشمن شکست می خورند، اما کارگردان می توانست با آوردن قسمت های کوتاه از نبردهای پیروز که شهید برونسی در آنجاها نقش داشته، لحظه شهادتش را واقعی تر، دلنشین تر،‌ تماشاگر پسندتر و در نهایت تأثیرگذار بسازد.


فیلم داستانی که نباید در محدودیت مستندگونه، توان بالقوه در شخصیت پردازی را از تماشاگر و آیندگان دریغ نماید. متعالی تر نشان دادن واقعیت به سود حقیقت است. امیدواریم امثال اردکانی در پرداختن به زندگی و شهادت سرداران با بلوغ هنری بیشتری فیلم بسازند.


مجتبی حبیبی