در آستانه 22 بهمن عنوان شد
سرشار: شخصيت اصلي رمان‌هاي انقلاب بايد اهل انديشه باشد
تاريخ : چهارشنبه ۲۱ بهمن ۱۳۸۸ ساعت ۱۳:۴۶
محمدرضا سرشار در حاشيه جلسات نقد حوزه هنري تهران، درباره مختصات رمان‌نويسي انقلابي، گفت: متأسفانه نويسندگاني كه مي‌خواهند درباره انقلاب داستان و رمان بنويسند اطلاعات كافي در اين باره ندارند. اگر رمان واقعي انقلاب بخواهد نوشته شود چندين شرط دارد: اول اين كه بايد شخصيتي به عنوان شخصيت اصلي رمان انتخاب شود كه اهل انديشه باشد چون اين انقلاب، يك انقلاب فرهنگي بود و براساس يك سري مسائل فلسفي، اعتقادي، سياسي، اقتصادي و .... شكل گرفت، اصلا حضرت امام خميني(ره) به عنوان رهبر انقلاب يك فرد فرهنگي بود و در واقع يك انقلاب اعتقادي برپا كرد؛ آن وقت ما در رماني كه عنوان انقلابي به آن مي‌دهند چنين مسائلي را مشاهده نمي‌كنيم.
وي افزود: يك بچه تا سيكل خوانده با يك پدر و مادر بي‌سواد و جنوب شهري كه اصلاً فعاليت سياسي هم ندارند نمي‌تواند قهرمان يك رمان انقلابي باشد. در واقع اين انتخاب غلط است.
سرشار در ادامه افزود: قبل از انقلاب جنبش‌هاي سياسي، فلسفي، تاريخي و ... رخ داده است و همه اين‌ها اتفاق افتاد تا رسيد به پيروزي انقلاب اسلامي. گروه‌هاي ماركسيست بعد از مشروطه يك جريان قوي و مطرح بوده‌اند و هم اكنون نيز بقاياي آن وجود دارد. ماركسيسم در دنيا مرده آن وقت ما اين جا ماركسيست داريم كه معتقد به خيانت گورباچف و اشتباه شوروي هستند. فدائيان اسلام نيز اولين گروهي هستند كه با محتواي شيعي عليه پهلوي قيام كردند و هيأت‌هاي مؤتلفه در ادامه اين جريان هستند. مجاهدين خلق، جبهه ملي، نهضت آزاد و ... از جمله جريان‌هايي هستند كه در اين كشور وجود داشته و نويسنده بايد براي نگارش يك رمان انقلابي از اين مسائل آگاهي بالايي داشته باشد تا بتواند يك رمان مقياس عظمت انقلاب اسلامي بنويسند.
سرشار گفت: اگر كسي با اين شرايط آشنا نباشد يك قهرماني در حد سيكل انتخاب مي‌كند تا زحمت خودش را كم كند؛ همان قدر بفهمد و همان قدر هم بنويسد. آن وقت در اين كتاب انقلاب باور‌پذير و توجيه شدني نيست، اين مي‌شود كه در رماني مثل "اسماعيل " فضا براي انقلاب به وجود نمي‌آيد.
عضو هيأت علمي و رئيس شوراي گروه ادبيات انديشه پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي در ادامه گفت: ما در اين انقلاب نزديك 150 هزار شهيد داديم و اين بايد در رمان‌هاي منتشر شده پيرامون انقلاب نمود و جلوه عيني داشته باشد اگر چنين نباشد مردم اين گونه رمان‌ها را باور نخواهند كرد.
نويسنده كتاب "داش آكل،حواشي و تبعات " همچنين خاطر نشان كرد: روسها هم راجع به انقلاب خود كتاب نوشتند. كتاب "گذر از رنج‌ها "ي آلكسي تولستوي كه سه جلد قطور است نويسنده قهرمان اصلي داستان را يك روشنفكر و فرد با آگاه قرار داده است و اين درباره پائين‌ترين شخصيت داستان نيز صادق است. قدم اول در انتخاب رمان انقلاب انتخاب شخصيت اصلي رمان است كه بايد يك فرد كامل و با آگاه باشد.
دبير علمي جايزه كتاب سال جمهوري اسلامي درباره برخي از نويسندگان نيز گفت: متأسفانه خيلي از نويسندگان ما مطالب علمي داستان‌نويسي را نمي‌دانند و جالب است كه نمي‌دانند كه مطلبي را بلد نيستند.
وي با ذكر خاطره‌اي گفت: يادم مي‌آيد در اوايل انقلاب در حوزه هنري كلاس ساده‌نويسي تدريس مي‌كردم و بسياري از دوستان داستان‌نويس و مديران حوزه مي‌آمدند بر سر اين كلاس و ياد مي‌گرفتند الان اين تواضع از بين رفته است ما نه كتاب‌هاي يكديگر را مي‌خوانم نه سر كلاس همديگر مي‌رويم نه به نقدهاي يكديگر توجه مي‌كنيم.
سرشار در ادامه افزود: عده‌اي از نويسندگان تازه‌كار كه هنوز كتاب مستقلي هم ندارند به بسياري از مباني نقد‌نويسي و داستان‌نويسي آشنايي دارند. بي‌سوادي تئوريك در داستان‌نويسان چه مذهبي و غير مذهبي خيلي زياد است. يعني نويسندگان ما هم مهارت علمي رشته خودشان را نمي‌دانند هم اطلاعات جانبي را كه بايد داشته باشند ندارند. يكي از ويژگي‌هاي رمان‌هاي مطرح غربي درون‌مايه و انديشه مطرح شده در آن است. شما هر اثري را كه حتي امروز در غرب مطرح مي‌شود اگر ببيني از لحاظ ساختاري داراي مشكلات اساسي است ولي چرا آنها را مطرح مي‌كنند؟ چون يك حرف اساسي مطرح در غرب را زده است اگر اين حرف را به فلسفه‌هاي عظيم شرقي عرضه كنند ممكن است بگويند خيلي بيش پا افتاده است ولي براي آنها حرف خيلي بزرگي است.رمان كوري را در 600 صفحه مي‌نويسد و خواننده مي‌گويد حرف آن اين است امروز ديده بصيرت انسان كور شده است. همه اين را مي‌دانند اما وي در قالب دراماتيك ملموس كرده است.بسياري از كتاب‌هايي كه نوبل مي‌گيرند به خاطر درون مايه‌اي است كه به كار مي‌گيرند.
