نگاهي به فيلم هاي ايراني به نمايش در آمده در بيست و هفتمين جشنواره فيلم فجر - (٢١)
"حرفه ای ها" بدون منطق داستانی
تاريخ : دوشنبه ۲۶ اسفند ۱۳۸۷ ساعت ۱۱:۵۰
«حرفه ای ها» - کارگردان : پوران درخشنده - تهیه کننده : محمود رضایی و شبکه سوم سیما - فیلمنامه نویس : محسن قادری - بازیگران : داریوش فرهنگ، مجید جوزانی، حنانه شهشهانی، محسن اصلانی، عزت الله مهرآوران، مسعود چوبین، گیتی ساعتچی
...مهندس آذین در بسته تلویزیونی که برای تبلیغ شرکت گل یاس تهیه کرده است حرف هایی درباره خوشبختی، میلیاردر شدن و ... می زند. در شرکت او چندین دختر و پسر آشنا به زبان های خارجی با چندین دستگاه تلفن و موبایل و اینترنت و... مدام در کار خرید مسکن و محل کار و... از دبی، ژاپن، اروپا و... هستند. مهندس چندین ویلا، سواری مدل بالا و از همه مهم تر صندوق امانتی در یکی از بانک ها دارد که در آن پول های خارجی می گذارد. مهندس از مدتی پیش دچار چند نوع ناراحتی روانی است. از طرفی بیژن یکی از افراد سرمایه دار را جذب کرده است که در هفته های گذشته مرتب چند ده هزار دلار به حساب می ریزد و امیدوار است به زودی به سودی هنگفت دست یازد. مهندس آذین و دخترش سارا طبق قرار قبلی در نزدیکی محل که زنش در گذشته در آنجا زندگی می کرد دیدار می کنند. رفت و آمدها شروع می شود و عقده های روانی مهندس برطرف می شود. از طرفی سارا با کنجکاوی شدید درصدد سر در آوردن از اموال و رابطه های پدرش است و هر از گاهی دیروقت شب و یا از روی دیوار به داخل می آید. مهندس گرچه می بیند او از محل های مختلف پول برمی دارد اما آن همه را نادیده می گیرد. سارا به صراحت پدرش را به سمت راز و رمز کلاه برداری و پول دار شدن های آنان سوق می دهد. بعد از یکی دو بار چشمه ای نشان دادن او را به قرار ملاقاتی که با مهندس صولت گذاشته اند و بیژن هم حضور خواهد داشت می برد. طبق نقشه قرار بر آن است که بعد از تحویل کیف پول از صولت به آذین و همچنین تحویل کیف از طرف آذین به صولت، سارا که در آن لحظه ها کنار میز دیگری نشسته است کیف صولت را تغییر داده و با جنجال سارا از آنجا بروند. کار طبق نقشه به پیش می رود و تنها در پارکینگ است که صولت می خواهد جلوی پاترول آذین را بگیرد که آنها فرار می کنند. آذین کیف پول را با بیژن و سارا به خانه می رساند. در روزهای گذشته آذین کارهای قانونی مربوط به کلید و اجازه کتبی داشتن برای برداشت از صندوق امانت در بانک اقدام کرده است. طبق قرار بیژن نباید چند روزی آفتابی می شد و سارا هم به نزد مادرش می رفت. آذین هم قرار بود چند روزی را در اختفا به سر ببرد. در شبی که آذین حساب کرده است صولت برای همیشه رفته است با گروگان گیری صولت در خانه روبرو می شود. بیژن دست و پایش بسته است. در این هنگام سارا با کلتی که پدرش همیشه در کشوی میزش می گذاشت به طرف صولت تیراندازی می کند. این بار هم آن دو می روند و آذین می ماند تا جسد را در جایی مطمئن دفن کند و بعدها آنها هم بیایند. به محض ورود آذین به منزل با ضربه هایی که ناگهان به وی وارد می شود بیهوش می گردد. در جایی که به نظر آذین بیمارستان است و مأموران کلانتری دورش را گرفته اند. دکتر آذین هم بالای سرش ایستاده است. در فرصت پیش آمده تنها کار مانده یعنی رمز صندوق امانت را به دکتر می گوید که به سارا برساند. ساعتی بعد آذین می فهمد که کارها همه کلک بوده و آنجا فقط یک خانه ویلایی بوده است. آذین بعد از زندان کشیدن طولانی در سایه درختی نشسته است که سارا دوباره به دیدنش می آید و اعتراف می کند که اوخواهر بیژن بوده و تنها با ارعاب او دست به آن کارها زده است و امیدوار است این بار آذین وی را به فرزندی بپذیرد و... »
در فیلم حرفه ای ها به رغم داشتن موضوعی به نسبت مبتذل نشده، پوران درخشنده کل فیلم را در خدمت شخصیت برتر عوامل فیلم یعنی داریوش فرهنگ در نقش مهندس آذین قرار داده است.
منطق داستان سست است و از این منظر کارگردان به جای نکوهش عمل شرکت های هرمی به نوعی به تبلیغ آن دست زده است.
بیژن در نقش کارگذار آذین آن مقدار پولی را بدست می آورد که لازم نشود دست به آن کار بزند. از طرفی پذیرفتن دختری كه به نام سارا به طرف او می آید آن هم از جانب مهندس آذین عقل کل یک شرکت هرمی با داعيه کار در آسیا و اروپا هرگز قابل قبول برای تماشاگر نیست. از طرفی سارا از همان دیدار اول تا آخر مرتب از خانه دزدی می کند و آذین هم جای دزدی های او را وارسی و پیگیری می کند. از طرفی نوع نگاه بیژن و سارا از آشنایی آن دو به خوبی پرده برداری می کند اما آذین چیزی نمی فهمد. از فعالیت آذین تنها به چند قرار ملاقات با صولت و برخوردهایی که با کارمندانش دارد چیز بیشتری به تماشاگر ارائه نمی شود. تنها شخصیت جذاب، خوش بیان و متعارف آذین است که تماشاگر را تحت تأثیر قرار می دهد و دستگیر شدن وی با نام سوء استفاده از عاطفه پدری را نمی بخشد.
حتی کارگردان فراموش می کند که آذین بعد از سال ها زندان کشیدن در خوش پوشی و ظاهر صورت و موهای سر تغییری به وجود بیاورد بنابراین پوران درخشنده به جای نشان دادن آدم منفور و دستگاه جهنمی که وی می سازد، به اسطوره پردازی وی دچار شده است و گمان نمی رود این همه از سر ندانم کاری و یا فراموشی کارگردان اتفاق افتاده است.
حداقل معیاری از این دست فیلم را باید به دهه هفتاد قرن بیستم ارجاع داد که "تاویانی" در فیلم های «بازپرسی به پایان می رسد» و چند فیلم دیگر از مافیای ایتالیا ارائه داد. آیا می توان فیلم پوران درخشنده را افشاگر ماهیت سوداگرانه، فریبکار و زیرزمینی شركت هاي هرمی ارزیابی کرد؟ اگر چنین نیست شبکه سوم چه پولی را بذل و بخشش این فیلم کرده است؟
"مجتبي حبيبي"