«سیزده به در» یکی از مشخصههای نوروز
تاريخ : سه شنبه ۱۱ اسفند ۱۳۸۸ ساعت ۰۰:۵۲
محمد میرشکرایی ادامه داد: در غیر این صورت، ممکن است این قضیه پذیرش همگانی پیدا نکند و ناموفق باشد، چون نوروز مانند هر مراسم سنتی دیگری در بستر فرهنگ مردم نفس میکشد و استمرار پیدا میکند.
وی با اشاره به اینکه اقدامات مناسب در این زمینه به سیاستهای کارگزاران فرهنگی کشور مربوط میشود،اظهار داشت: باید بکوشیم، در ذهن همه ملتها و به ویژه روشنفکرانشان، این فکر را جا بیندازیم که شخصیتهای فرهنگی ـ تاریخی به یک قوم یا سرزمین محدود متعلق نیستند بلکه به یک پهنه وسیع، یگانه و همگون فرهنگی که از چین تا آن سوی فرات گسترده است، تعلق دارد.
هویت ایرانی نوروز
میرشکرایی بیان کرد: درباره نوروز، اطمینان دارم که هرگز هویت ایرانی خود را از دست نخواهد داد البته این حرف به این معنا نیست که فارغ بنشینیم و وظایف خود را در معرفی هرچه بیشتر ارزشهای انسانی نهفته در سنتهای نوروزی و در شناساندن آنها به جهانیان فراموش کنیم. این ایرانشناس تاکید کرد: باید پژوهش و مستندسازی نوروز را در همه ابعاد جدی بگیریم و توصیهای که در بند چهارم قطعنامه سازمان ملل (درخواست از کشورهایی که نوروز را گرامی میدارند برای پژوهش درباره تاریخ و سنتهای نوروزی با هدف انتشار آگاهی درباره میراث نوروز در میان جامعه بینالمللی) به آن اشاره شده است، مورد توجه بیشتر قرار گیرد.
وی درباره فاصله زمانی میان چهارشنبهسوری تا سیزدهبهدر و کارهایی که میتوان در این میان انجام داد، گفت: از چهارشنبهسوری با رسمهای گوناگون و زیبای آن درباره آب، آتش، غذاها و... تا شب پیش از نوروز و یاد درگذشتگان و تا صبح نوروز و ساعت تحویل سال که همه گرد سفره هفتسین مینشینند و دیدار، عیدی، دید و بازدید و برنامههای نوروزی فاصله زمانی این مدت را پر میکند اما پس از روز نخست نوروز تا سیزدهبهدر نیز اگرچه رسمهای مشخصی در پیوند با روزهای معین وجود ندارند اما در مجموع، این روزها گلگشتهای باغ و صحرا که در کشورهای دیگر مانند افغانستان و تاجیکستان بهصورت سنتی رسمیت دارند، زمان خالی برای مردم باقی نمیگذارند.
میرشکرایی ادامه داد: برخی رسمها مانند رسمهای کشاورزی و انتخاب مشاغل کاسبکاران روستایی در گذشته وجود داشته و با تغییر شرایط اجتماعی از میان رفتهاند.
وی گفت: اگر یک امر فرهنگی، تقویت یا ضعیف شود، نتیجه مجموعه شرایط فرهنگی و اجتماعی است اما میتوان امکانات و شرایطی را فراهم کرد که این تغییرات به سمت اعتلا، ارتقا و بالندگی پیش رود. برای رسیدن به این منظور لازم است، برنامهریزیها در راستای سنتهای نوروزی تنظیم شوند.
رئیس پیشین پژوهشکده مردمشناسی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری حفظ سنتها و رسمهای ملی و قومی و اعتقادی را بخشی از هویت هر جامعه دانست و افزود: امروز همه ملتهای دنیا بر این امر تاکید دارند و برخی برای خود هویتسازیهایی نیز میکنند. ما نیز موظف به حفظ عناصر هویتی خود از جمله جشنها و به ویژه نوروز هستیم.
وی با اشاره به حذف کلمه سیزدهبهدر و نامگذاری آن روز به نام روز طبیعت اظهار کرد: با این کار یکی از مشخصههای زیبای جشن نوروز را حذف کردهایم. درحالیکه روز سیزدهبهدر جنبه منفی ندارد. مردم با یکدیگر بهصورت دستهجمعی به دامن طبیعت میروند و دو جلوه برجسته از ویژگیهای نوروز، یعنی وحدتبخشی و شادیبخشی را میان خانواده و فرزندانشان تقویت میکنند. این کار بیتردید به بالا بردن روحیه جمعی میانجامد.
عنصر وارداتی
میرشکرایی تاکید کرد: روز سیزده در فرهنگ سنتی ما اصلا روز نحسی نیست. این صفت یک عنصر وارداتی غیرایرانی است و برخلاف آن چیزی که برخی تصور میکنند، این روز، خجسته است و حتی جشن آب نیز عنوان شده است. شاید از این روست که سبزههای نوروزی در این روز به آب روان سپرده میشوند.میرشکرایی اقدام مجمع عمومی سازمان ملل را که نوروز ایرانی را در شمار روزهای رسمی جهانی در تقویم آن سازمان وارد کرده است، ارج گذاشت و افزود: باید سپاس بگذاریم توجهی را که در توصیههای مجمع سازمان ملل برای ارتقا و گسترش نوروز عنوان شده است.
در پی تصویب شدن روز بینالمللی نوروز در مجمع عمومی سازمان ملل، رادیو و تلویزیون دولتی ترکیه اعلام کرد که این کار با همت و تلاش ترکیه انجام شده است. آنها همچنین نوروز را عیدی باستانی معرفی کردند که در تاریخ ترکها ریشه دارد. به علاوه، تلاش این رسانه در حذف نام ایران با انتشار این جمله بهروشنی مشخص شده است: این عید علاوه بر کشورهای ترکزبان ترکیه، ترکمنستان، آذربایجان، قزاقستان، قرقیزستان و ازبکستان و نیز برخی جمهوریهای خودمختار و جوامع ترک، توسط سایر ملیتهای منطقه نیز گرامی داشته میشود!