وقتی لیموها زرد شدند -  کارگردان : محمدرضا وطن دوست  - تهیه کننده و فیلمنامه نویس : محمدرضا وطن دوست - بازیگران : مریم رستمی، سیاوش معتمدزاده، احمد رجبی و حسین کلامی


... «شهربانو»ی میانسال در کلبه ای دور افتاده در شمال کشور با جدیت فراوان و به تنهایی گاو، گوسفند، ماکیان و... پرورش می دهد و انواع شربت ها و ترشی ها درست می کند. خانم دکتر شهربانو همراه نامزدش «شهرام» در اوایل جنگ تحمیلی برای کمک به جبهه رفته بوده اند که خانم دکتر شهربانو مفقودالاثر می شود و شهرام بعد از سال ها انتظار کشیدن و ناامید شدن با دوست شهربانو ازدواج می کند و دارای دو فرزند می شود. شهربانو همراه با آزادگان به میهن بازمی گردد و ترجیح می دهد به جای قبول مسئولیت در تهران راهی کلبه ی روستایی شده، ضمن انجام کار از پدر پیر و بیمارش هم پرستاری کند. شهربانو هر از گاهی در کنار درخت لیمویی می ایستد و به خود وعده می دهد که «وقتی لیموها زرد شدند» شهرام بازخواهد گشت.


مردی پیله ور که با او داد و ستد می کند سال هاست عاشق وی است. همچنین پسرخاله اش که وانت باری دارد و متأهل است بارها از او خواستگاری می کند. شهربانو بعد از مرگ پدرش در سخت ترین روزهای تنهایی دوست دوران دانشجویی اش را ملاقات می کند که در پی شوهرش «شهرام» که چند روزی است خانه را ترک کرده است به سراغ گرفتن آمده است. درغروبی دل تنگ کننده همه ی فضای چشم انداز شهربانو لیموهای زرد شده دیده می شوند و...» «وقتی لیموها زرد شدند» فیلمی نوستالوژیک، واقع گرایانه و تجلی بخش ایثارگری انسان در راه آرمان است. واقع گرایانه از آن جهت که در غربت شهربانو، او ادامه خدمت را به پدرش ترجیح می دهد تا مسئولیتی را بپذیرد. شهرام به اندازه ای که برای انتظار کشیدن و جستجو لازم است پرداخته، در ادامه قانون زندگی را با ازدواج پذیرفته است. مسئولان دولتی با ارسال نامه ای ضمن تقدیر، او را زن نمونه انتخاب کرده اند...


اگر همانندی در فیلم های سینمایی بتوان یافت همانا «سرنوشت یک انسان...» است که خلبان هر دو پا از دست داده با اراده ای پولادین و با پاهای مصنوعی دوباره با هواپیمای جنگی به پرواز درمی آید. تماشاگر از میانه فیلم درمی یابد که شهربانوی خستگی ناپذیر یک پایش مصنوعی است و او در آن کلبه ی دور افتاده بدون کمترین اسراف تلاشی شبانه روزی دارد تا بدون ديگران و مفید بودن را با هم داشته باشد. فیلم «وقتی لیموها زرد شدند» شهربانوی زخم خورده را بدون ناامیدی،‌ طلب کاری ترسیم می کند. دیدن این فیلم تماشاگر را به یاد فرمایشات رهبر معظم انقلاب می اندازد که در دیدار با کارگردانان سینمای ایران فرمودند : «... هنوز کارهای بسیار انجام نشده ای از دفاع مقدس بر جای مانده است... » (نقل به مضمون) یعنی به تعداد آدم هایی که کوتاه مدت و بلند مدت با آثار و عواقب جنگ تحمیلی «مستقیم یا با واسطه» ارتباط پیدا کردند، می تواند فیلم سینمایی ساخته بشود.


"مجتبي حبيبي"