حضور سیدعلیرضا سجادپور به عنوان مدیر کل اداره نظارت و ارزشیابی که خود از خانواده سینما و یکی از تهیه کنندگان موفق سینما و تلویزیون است و سابقه طولانی در مدیریتهای فرهنگی دارد فرصتی است برای اهالی مطبوعات که در قالب گفتگو با دیدگاههای او در حوزه سینما آشنا شوند به همین منظور خبرنگار هنرنیوز گفت و گوی مفصلی را با وی در شبانگاه 17 آبانماه در پنج محور: فیلمهای فرهنگی، فیلمهای توقیفی، ممنوعالتصویر شدن بازیگران، ممنوعالخروج شدن بازیگران و همچنین دستمزد بازیگران انجام داده است که تقدیم خوانندگان میگردد :
راهکارهای مناسبی برای رفع مشکلات فیلمهای فرهنگی داریم
هنرنیوز : آقای سجادپور! به عنوان مدیر کل اداره نظارت و ارزشیابی چه راهکارهایی را برای رفع مشکلات فیلمهای فرهنگی در نظر دارید؟
سجادپور : مدیریت جدید سینمای ایران نگاه جدی در باب تغییر و تحول در بسیاری از اهداف و سیاستگذاریها و شیوههای اجرایی مدیریت در سینمای ایران امروز را دارد و یکی از نشانههای تحول، تغییر در ادبیات حاکم بر سینمای امروز ایران است که از این جمله میتوان به تغییر تعبیر فیلم فرهنگی که صرفاً به فیلمهای کم مخاطب اطلاق میشود و همچنین حذف حمایت از فیلم دوم کارگردانان که عملاً موضوع بیمعنی تلقی میشد را نام برد بحث فیلمهای کم مخاطب مدتها بود که تحت عنوان «فیلم فرهنگی» به خصوص در ادبیات ژورنالیستی ایران رواج داشت که میتوانست بسیار مخرب باشد یعنی به گونهای شده بود که هر فیلم کم مخاطبی «فرهنگی» تلقی میشد و هر فیلم پر مخاطبی «ضدفرهنگی» خوانده میشد لذا اولین نتیجه این کار، توهین مستقیم به شعور مخاطبین بود و گویا مخاطبین سینمای ایران، خدایی ناکرده صرفاً مشتری آثار ضدفرهنگی هستند در حالیکه این امر کاملاً نادرست است و از نظر ما همه فیلمها باید فرهنگی باشد و میزان فرهنگی یک فیلم با کم شدن مخاطب سنجیده نمیشود بلکه پارامترهای دیگری دارد در عین حال ما معتقدیم سالن سینمای خالی به نفع هیچ کس نیست و هیچ فردی خواستار سالنهای خالی نخواهد بود چرا که این امر نه به نفع سینماداران و نه به نفع سینماگران است. باید راهکارهایی را بیابیم تا هم ادبیات حاکم را عوض کنیم و هم راهی برای تنوع سلیقهها و مخاطبین در سینمای ایران پیدا کنیم لذا ما اطلاق فیلمهای «مخاطب خاص» را به آثار سینمایی اختصاص دادیم. بنابراین ما فیلم کم مخاطب را حمایت نخواهیم کرد چون یک فیلم کم مخاطب بهتر است راههای دیگری را برای پیدا کردن مخاطب خود بیابد تا اینکه بخواهد سالنهای سینما را درگیر کند البته برخی از فیلمها وجود دارند که دارای مخاطب خاص هستند چون در کشور ما دامنه گستردهای از سلایق و دیدگاههای گوناگون وجود دارد که همه اینها باید فیلمهای مورد نظر خویش را داشته باشند وگرنه از سینما فاصله خواهند گرفت پس بهتر این است که سعی شود برای آن ذائقهها نیز، تولید داشته باشیم و فضای مناسبی هم برای اکران ایجاد کنیم. ما معتقدیم فیلم مخاطب خاص به معنای فیلم کم مخاطب نیست بلکه به معنای فیلمی است که ذائقههای خاص مخاطبین را پاسخ میگوید و برای این فیلمها نیز باید سالنهایی را جستجو کرد تا این مخاطبین به مشتریان امروز سینما ایران افزوده شوند لذا این کار نیاز به یکسری راهکارهایی دارد که ما در درجه اول از شورای صنفی نمایش اکران خواستهایم راهکارهای مناسبی را پیدا کنند البته راهکارهایی که تاکنون وجود داشته متأسفانه جوابگوی مسئله نیست و هیچ کس از این راهکارها رضایت ندارد لذا اگر این راهکارها همچنان جواب ندهد ما ناچار هستیم وارد موضوع شده و کمک کنیم و راهکارهای پیشنهادی خودمان را نیز اعلام کنیم چرا که ما خودمان را موظف به کمک به شورای صنفی اکران میدانیم و راهحلهایی را نیز برای این موضوع پیشبینی کردهایم.
در حال حاضر هیچ قولی راجع به رفع توقیف هیچ فیلمی نمیتوان داد
هنرنیوز : نظر شما در مورد رفع فیلمهای توقیفی چیست؟
سجادپور : هنگامی که بنده مسئولیت اداره نظارت و ارزشیابی را بر عهده گرفتم با تعدادی از فیلمهای به اصطلاح توقیفی مواجه شدم البته این فیلمها از تعداد انگشتان دو دست هم کمتر است اما ما در حالیکه در این موضوع مسئولیتی نداشتیم اما ترجیح دادیم تا جایی که در توان داریم این موضوع را حل کنیم لذا هر فیلمی برای خودش پرونده جدایی دارد، برخی از فیلمها ممکن است در پروسه زمانی کوتاهتری رفع مشکل شوند در حالیکه ممکن است برخی دیگر از فیلمها اصلاً هیچگاه رفع مشکل نشوند. بنابراین بستگی به نوع مشکل دارد لذا ما نمیتوانیم جمعی و گروهی در مورد رفع فیلمها اعلام نظر کنیم چرا که هر فیلمی باید در فایل خودش مورد بررسی قرار بگیرد تا موانع آن مشخص شود که آیا این موانع قابل رفع شدن است یا خیر؟
ممکن است بسیاری از فیلمهای توقیفی به دلایل محکمی توقیف شده باشند هر چند که ممکن است به دلیل گذشت زمان، بخشی از این دلایل دیگر وجود نداشته باشد و گذشت زمان، مشکل را حل کرده باشد امام ممکن است برخی از فیلمها همچنان دچار مشکل باشند یا نیاز به اصلاحاتی داشته باشد. بنابراین این از آن دست مشکلاتی است که ما باید هم با ملاحظه قوانین و ضوابط و سیاستهای مدیریتی و هم با تعامل با سازندگان فیلمها، ببینیم آیا مشکلات را میتوانیم حل کنیم یا خیر؟ در حال حاضر هیچ قولی راجع به رفع توقیف هیچ فیلمی نمیشود داد اما فقط میتوانیم اعلام کنیم تلاش خودمان را انجام خواهیم داد. البته اینجا لازم است به صراحت عرض کنم بنده خبر قطعی رفع توقیف سنتوری که از سوی برخی از خبرگذاریها و مطبوعات اعلام شده است را رد میکنم و معتقدم فیلم سنتوری نیز همچون بقیه فیلمها که درخواست رفع توقیف داشتهاند در حال بررسی است.
باید ممنوعالتصویر شدن بازیگران، قانونمند شود
هنرنیوز : دیدگاه شما در مورد ممنوعالتصویر شدن برخی از بازیگران سینما چیست؟
سجادپور : این موضوع نیز از مواردی بود که بنده هنگام ورودم به اداره نظارت و ارزشیابی با آن برخورد داشتم و به نظر میرسد که این موضوع باید قانونمند باشد لذا معتقدم ممکن است بعضی اوقات، برخی از چهرههای سینمایی به هر دلیلی نیازمند اقدامات تنبیهی باشند که این اقدامات ممکن است از طریق ارشاد و یا خارج از ارشاد درخواست شود بنابراین این موضوع در فرایند خودش و به صورت شفاف و قانونمند باید مطرح شود و افراد بدانند که چه کسانی و چرا ممنوع کار شدند البته لازم نیست این موضوع اعلام عمومی شود اما در فضای هنری کشور لااقل تهیه کنندگان و بازیگران اطلاع داشته باشند که چه کسانی و چرا نمیتوانند فعالیت بازیگری داشته باشند.
متأسفانه گاهی اوقات این مسائل بسیار مبهم مطرح شده هر چند که بیدلیل هم نبوده که البته بعضی از آنها با مداخله معاونت سینمایی رفع شده یا در حال رفع شدن است و برخی از موارد هم نیازمند به مذاکره است البته نمیتوان انکار کرد چرا که همیشه ممکن است اتفاقاتی رخ دهد که خود ما هم ناچار شویم از یکسری اقدامات تنبیهی استفاده کنیم اما ترجیح میدهیم این مسائل روشن و شفاف باشد و فقط شفاهی نباشد بلکه ثبت شده باشد و امکان اطلاعرسانی مناسب به کسانی که درگیر این موضوع هستند نیز وجود داشته باشد.
ما فقط مسئول رفتارهای سینمایی افراد هستیم نه مسائل شخصی آنان
هنرنیوز : آقای سجادپور نگاه شما در مورد ممنوعالخروج شدن برخی از عوامل سینمایی چیست؟
سجادپور : ممنوعالخروج شدن افراد به ما هیچ ارتباطی ندارد چرا که ما فقط به شغل سینمایی هنرمندان کار داریم لذا اگر فردی در شغل سینمایی خود با مشکلی روبرو شد میتواند به ما رجوع کند و اگر خطایی در شغل سینمایی خود مرتکب شد، تنبیه آن با ماست اما اگر خارج از زندگی سینمایی خود، مشکلی داشت یا خطایی کرد باید در همان فضا بررسی شود چون ما نمیتوانیم به زندگی غیرسینمایی، سینماگران بپردازیم به عنوان مثال اگر سینماگری درگیری خانوادگی پیدا کند آیا ما باید وارد موضوع شده و آن را حل سازیم؟ یا اگر چک برگشتی داشته باشد یا خدای ناکرده درگیر مسئله کیفری شده باشد آیا ما باید موضوع را حل کنیم یا دادگستری؟ بنابراین ما فقط مسئول رفتارهای سینمایی و شغل سینمایی این افراد هستیم لذا ما اصلاً دلیلی نداریم پیگیر مسائل غیرسینمایی عوامل سینمایی باشیم.
آخرین راهکار برای مقابله با دستمزدهای بالای بازیگران، مالیات است
هنرنیوز : در حال حاضر موضوع دستمزد بالای بازیگران سینما معضلی شد است شما چه راهکارهایی را پیشنهاد میکنید؟
سجادپور : بنده معتقدم، تهیهکنندگان و بازیگران با تعامل میتوانند موضوع دستمزد را حل کنند البته من خیلی مخالف اخذ دستمزد بالا نیستم چرا که هر بازیگری قیمت خودش را دارد و ساز و کار بازار تعیین میکند که چه کسی چه قیمتی خواهد داشت اما اگر بخواهد از یک حدی بگذرد و موجب به هم خوردن تعادل شود یا رونق اقتصادی سینما را تهدید کند یا بقیه را ناراضی کند و محنی تعادل هزینه و درآمد در سینما را به هم بزند طبیعی است که ما مجبوریم وارد موضوع شویم به گونهای که از صنف بخواهیم خودش موضوع را کنترل کند مخصوصاً تهیهکنندگان و بازیگران و اگر دیدیم این امر به نتیجه نرسید و این تعادل همچنان به هم خورده است و افزایش دستمزدها نیز غیرعادی است مجبوریم برای کسانی که دستمزدهای خود را غیرعادی افزایش دادهاند، بحث مکانیسمهای محدود کننده را اعمال کنیم و در این مکانیسمهای محدود کننده نیز میتواند آخرین راهکار، مالیات باشد چرا که در حال حاضر چهرههای فرهنگی از پرداخت مالیات، معاف هستند.
نام مرحوم قویدل در سینمای ایران به نیکی یاد خواهد شد
هنرنیوز : متأسفانه، سینمای ایران یکی دیگر از سینماگران پیشکسوت خود را از دست داد، نظر شما در مورد فیلمهای زنده یاد امیر قویدل چیست؟
سجادپور : آثار زنده یاد قویدل به ویژه بخشی از آن آثار که مستقیم به اهداف و ارزشهای انقلاب میپرداخت از جمله افتخارات زندگی آن مرحوم است و امیدوارم خداوند، روح ایشان را قرین رحمت کند و بنده به بازماندگان مرحوم قویدل تسلیت عرض میکنم و اطمینان دارم که نام ایشان در تاریخ سینمای ایران به نیکی یاد خواهد شد.