محمد علي آهنگر: اعلام خطر ميكنم كه "فرزند خاك" موقع اكران دچار هزار بلا خواهد شد
تاريخ : شنبه ۴ اسفند ۱۳۸۶ ساعت ۱۲:۴۹
تفكر و انديشه از سينماي ايران رخت بسته
محمد علي باشهآهنگر، كارگردان فيلم فرزند خاك در گفتوگو با هنرنيوز با انتقاد از سياستهاي حمايتي مديريت سينمايي كشور در سالهاي اخير گفت: فاجعهاي سالهاست در سينماي ما رخ داده كه سينماي فرهنگي را گوشهاي كنار رينگ قرار داده با عنوان اينكه فيلمها گيشه ندارد و فيلمهاي خاصاند، كنار رينگ برده و اينها را زير ضربات خودش گرفته. من سئوال دارم آيا فيلمهايي كه به عنوان فيلمهاي ساده پسند و فيلمهاي عامه پسند نام ميبرند در اين يكي دو سال به جز چند فيلم آيا بقيه فروش كردهاند؟ حتي آن فيلمها هم در گيشه شكست خوردند. وي با طرح اين سوال كه در اين دو سال به جز چهار پنج فيلم اندك آيا بقيه فيلمها هزينۀ خودشان را درآوردند؟ گفت: فيلمهاي فرهنگي را هم با آن فيلمها ميسنجند و آنها را دارند از بدنۀ سينما خارج ميكنند، من فكر ميكنم اتفاق بزرگتري افتاده است و آن اينكه تفكر و انديشه از سينماي ايران رخت بسته و هيچكس نگفته كه فيلمهاي انديشهمند و فيلمهاي فرهنگي نبايد و فيلمهاي تجاري و بفروش شرايط قرار بگيرند . آهنگر وضعيت اكران سينما را ناعادلانه توصيف كرده و گفت: مافيايي در فروش فيلمها حاكم است كه هر فيلمي را اجازه نميدهند در سينماها اكران شود.
در سينماي ايران فقط يك ژانر و گونۀ سينمايي ميتوانيم نام ببريم و آن هم گونۀ سينمايي دفاع مقدس است
كارگردان فرزند خاك حمايت دولت از ژانر دفاع مقدس را خيلي كم شد دانسته و گفت: به اعتقاد من در سينماي ايران هيچكدام از اينهايي كه ميگويند مثل ژانر تاريخي يا ژانر وحشت هنوز ژانر نشده، ژانر بايد به يك بازشناسي، به يك چارچوب و به يك حقيقت شناسي كامل برسد. وي گفت: در سينماي ايران فقط يك ژانر و گونۀ سينمايي ميتوانيم نام ببريم و آن هم گونۀ سينمايي دفاع مقدس است كه از زماني كه به وجود آمده مدام مسير تكامل را با نقد از خود، با غوطهور شدن در ضعفهاي خود و بررسي گذشتۀ خود دارد راه كمال را ميپيمايد.
وي افزود : در پنج شش سال گذشته سينماي دفاع مقدس ما مسير خميدگي را طي ميكرد، بخش از آن به خاطر اين بود كه از سال 76 و77 به بعد پولي براي اين سينما در نظر گرفته نشد، خيليها گفتند ما با عراق صلح كرديم ديگر نيازي به دفاع مقدس نداريم در حالي كه تعداد اندكي از فيلمسازان با هزينۀ ميلياردي آمدند فيلمهاي جنگي ساختند و مورد حمايت قرار گرفتند كه بخشياش هم در گيشه با توجه به تبليغات وسيع كه براي اين فيلمها در نظر گرفته شده بود با موفقيت همراه بود. اما آن چيزي كه باعث شد سينماي دفاع مقدس به مرحلۀ خمودگي برسد عدم حمايت كساني بود كه پول دستشان بود و به عنوان مسئولين سينما شناخته ميشدند. آهنگر ادامه داد: همين فيلم فرزند خاك مربوط به 8 سال پيش است و من از سالهاي 79 و 80 اين فيلمنامه دستم بود همۀ آقايان در تمام مراكز فرهنگي اين فيلمنامه را دارند. شما ارشاد برويد دارد، بنياد فارابي برويد دارد، بنياد شهيد برويد دارد، سيمافيلم برويد دارد، شهيد آويني برويد دارد، بنياد ايثارگران برويد دارد، حتي هلال احمر دارد. شبكههايي بود كه همان موقع جلوي اين فيلم را گرفتند و اجازه ندادند.
سينماي كودك از تاريخ سينماي ما در حال حذف شدن است
آهنگر وظعيت نامطلوب حمايتي را عامل اصلي اين ضعفها دانسته و گفت: سينماي كودك ما در ورطه نابودي است، و نابود شده اصلاً در و ورطه نيست و به شدت از تاريخ سينماي ما در حال حذف شدن است، سينماي اجتماعي ما دچار نابودي است به هيچوجه به بازشناسي خودش نميپردازد، فيلمسازان ماندهاند كه چه سوژههايي را براي ساخت فيلم انتخاب كنند يك نوع تكرار يك نوع فضاي درد در اين نوع فيلمها رخ مينمايد و به هرحال اين شرايط فقط براي سينماي فرهنگي نيست زنگ خطري است كه ما معتقديم كه ناگفتههاي زيادي در تمام اين ژانرها وجود دارد كه بايد يك مقدار به جوانها بيشتر اهميت داده شود كساني كه با انرژي بيشتر و با فكر خيلي خوب وارد اين عرصه شدهاند، مسئولين سينمايي بايد از اين حد ريسك كردن روي كساني كه تجربه پس دادهاند و الان در حال درجا زدن هستند دست برداشته و يك مقدار با جوانها با عدالت رفتار كنند بودجههاي سينمايي را با يك شرايط عادلانه تقسيم كنند، اعتماد كنند، حمايت كنند، اجازه بدهند بعضي از سوژهها كه ظاهرش يك مقدار ظاهر تكاندهنده است به مرحلۀ تحقيق و پژوهش و كار برسد، نترسند از اينكه يك مقدار هزينۀ بيشتر براي يك فيلم بكنند، اجازه بدهند فيلمنامه در زمان خودش به نتيجه برسد، فشاري به بينندهها نياورند در زمان ساخت و از همه مهمتر پس از ساخت.
از الان اعلام خطر ميكنم كه "فرزند خاك" موقع اكران دچار هزار بلا خواهد شد
وي با اشاره به مشكلات اكران در سينماي ايران گفت: من ميدانم فيلم فرزند خاك موقع اكرانش دچار هزار بلا خواهد شد از الان هم دارم اعلام خطر ميكنم و استدعا ميكنم اين فيلمي كه در جشنواره بيش از 50 درصد مخاطب به آن رأي عالي داده از الان من خواهش ميكنم از مسئولين كه شرايطي را پيش بياورند كه تماشاگر اين فيلم را ببيند و شرايط بدي براي اكرانش رقم نخورد، من با توجه به دو فيلم قبليام كه شرايط نابودي آنها بود يكي از آنها اصلاً اكران نشد آن يكي هم در شرايط خيلي بدي اكران شد اعلام خطر ميكنم و احساس خطر ميكنم و اميدوارم كه كساني پيدا شوند كه اجازه بدهند اين فيلم به نحو احسن در اختيار مخاطبان قرار گيرد. وي گفت: تلويزيون هم ميتواند حمايت كند و تيزرهايش را پخش بكند مثل بعضي از فيلمها كه روزي 20،30 بار تيزر اين فيلمها و الحمدلله خيلي هم خوب بود اي كاش براي همۀ فيلمها تلويزيون اين كار را كند.
بودجۀ ميتواند خوشحال كننده باشد در صورتي كه اين بودجه صرف سينمايي شود كه داراي مضمون متعالي است.
محمد علي آهنگر در پاسخ به سوالي در مورد نقش افزايش بودجه در بهبود وضع سينما گفت: بودجه ميتواند خوشحال كننده باشد در صورتي كه اين بودجه صرف سينمايي شود كه داراي مضمون متعالي است. وي گفت : من معتقدم كه سينماي ما دغدغهاش بيپولي نيست، دغدغۀ اصلياش عدم برنامهريزي براي اين فيلمها بوده، من سئوال ميكنم چرا بايد براي اين فيلمنامه 7،8 سال بدوم، چه سياستي بود كه اجازه نداد اين فيلم به نتيجه برسد چرا من بايد اينقدر وقت تلف كنم؟ كدام مسئول مملكتي اينقدر وقت ميتواند تلف كند تا به هدفش برسد؟ من چقدر بايد پشتكار داشته باشم در اين فيلم. من آيا بايد براي فيلم بعديام هم اينقدر اذيت شوم؟ اصلاً من آهنگر نه، خيلي زياد هنرمند وجود دارد كه جوان هستند، پرانرژي هستند، فيلمهاي خيلي خوب و تفكر خوب دارند. مشكل ما فقط بيپولي نيست، اعتبار مالي نيست. به شما اعتبار ميدهند 4تا فيلم به عنوان فيلم ويژه آنها را تعريف ميكنند و اين پول ممكن است امسال محصول 2تا فيلم شده، سال ديگر محصول 4تا فيلم باشد يعني بيشتر از اين كه اتفاقي نخواهد افتاد من معتقدم يك برنامهريزي كوتاه مدت و يك برنامهريزي ميان مدت و يك برنامهريزي دراز مدت براي تسخير بعضي قلل سينماي فرهنگي دنيا ما بايد داشته باشيم. يعني ما بايد فكركنيم ما در 6 سال آينده چه فيلمهايي را درجهان عرضه كنيم تحولات جهاني در 10 سال آينده به كدام سمت است از نظر مضامين فكري و ژانري ما چه فيلمهايي را بايد ارائه كنيم ما از الان بايد براي 4 سال، 5 سال آينده حداقل 10 تا فيلمنامۀ بسيار قابل داشته باشيم و 10 تا فيلمساز كه اين فيلمنامهها را براي آن سالها آماده كنند ما الان بايد خيز اينگونه برداريم. سينماي چين، سينماي ژاپن و سينماي اروپا و حتي آمريكاي جنوبي دارد بوي سبقت را از سينماي صادق و با مضامين بالاي ما ميربايد و دارد قلهها را فتح ميكند. شما به جوايز برلين و جوايز جاهاي ديگر نگاه كنيد سالهاي گذشته را نگاه كنيد عليرغم اينكه اين جشنوارهها فكري و سياسي هستند و هر فيلمي را كه در جشنواره ميگذارند يك زيربناي سياسي و يك نگاه سياسي به آن فضا وجود دارد ولي به هر حال ما نبايد از اين فضاها غافل شويم و فيلمهايمان را به آنجا ارائه ندهيم. به هر حال من فكر ميكنم بودجۀ فرهنگي ميتواند خوشحال كننده باشد در صورتي كه اين بودجه صرف سينمايي شود كه داراي مضمون متعالي است.