به گزارش فارس، محمدجعفر ياحقي استاد دانشكده ادبيات دانشگاه فردوسي مشهد در همايش يك روزه بايدها و نبايدهاي رشته زبان و ادبيات فارسي كه در دانشگاه علامه طباطبايي برگزار شد گفت: از سال‌هاي پيش ضرورت تغييرات در اين رشته براي دانشجويان و اساتيد مشهود بوده است؛ آن چنان كه اخيرا دانشجويان در وبلاگ اساتيد را به مباحثه در اين باره دعوت كرده‌اند.
وي با اشاره به اينكه برنامه آموزشي رشته ادبيات سنتي است اظهار داشت: ‌آنچه كه بعد از انقلاب در اين رشته ادامه يافت هماني بود كه در قبل از انقلاب بود و بر اساس تفكر محدودي است كه بيشتر حول كليات ادبي و معلم‌محور بوده است يعني اطلاعاتي را اساتيد از كتاب‌هايي منتقل مي‌كردند كه خيلي كارساز نبود.
استاد دانشگاه فردوسي مشهد بيان داشت: شايد آن عقايد ضرورت تغييرات در رشته ادبيات خيلي احساس نمي‌شد و امروزاين تغييرات ضرورت دارد و ما مدت‌ها است كه در دانشگاه فردوسي در حال مطالعات ميداني با ديدگاه تفكر انتقادي نسبت به رشته زبان و ادبيات فارسي هستيم.
ياحقي در تشريح موضوع سخنراني خود با عنوان تفكر انتقادي در رشته زبان و ادبيات فارسي عنوان كرد: يكي از مباحثي كه كمتر مورد توجه قرار گرفته تفكر انتقادي است. مولفه‌هاي تفكر انتقادي عبارت است از: استنباط، شناسايي مفروضات، استنتاج، تعبير و تفسير و ارزشيابي استدلال‌هاي منطقي كه بنياد بحث تفكر انتقادي به سقراط باز مي‌گردد كه به گفت و گو و ديالكتيك پرداخت و ما امروز شديداً به آن نياز داريم و بايد در ذهن دانشجو ايجاد پرسش كنيم تا آنان را به فرآيند فكري واداريم.
وي افزود: داده، اطلاعات، دانش و خرد چهار مرحله در نمودار جايگاه زبان و ادبيات فارسي را تشكيل مي‌دهد كه بنا براين هدف از آموزش، تبديل داده‌ها به خرد است اما مشكل ما اين است كه خيلي پيش برويم به مرحله دوم يا سوم است و تبديل به خرد در دانشگاه‌ها كمتر به چشم مي‌خورد.
ياحقي دانشجو را به يك حساب قرض‌الحسنه تشبيه كرد و گفت: متاسفانه آموزش‌هاي ما به يك كار بانكداري تشبيه شده است. دانشجو يك حساب قرض‌الحسنه است كه استاد اطلاعاتش را در آن ذخيره مي‌كند.
استاد دانشگاه فردوسي مشهد در بيان ديگر مشكلات رشته زبان و ادبيات فارسي در دانشگاه‌ها بيان داشت: آزمون‌ها و به خصوص كنكورها از ديگر مشكلات رشته زبان و ادبيات فارسي هستند كه بسيار ذهن محورند به طوري كه ذهن را منجمد مي‌كنند و اين آزمون‌ها حتي در مقطع دكترا نيز وجود دارند.
وي با بيان اينكه عدم دروسي براي تفكر انتقادي مانند روش تحقيق و يا نقد ادبي از ديگر مشكلات اين رشته است ادامه داد: كلي نگري، نبود گرايش‌هاي متنوع، كم اهميتي در پژوهش، برنامه‌ريزي‌هاي درسي ناكارآمد بر اساس اطلاعات گذشته، متناسب نبودن ادبيات با نيازهاي علمي جديد و اجتماع، استاد محوري و متكلم وحده بودن استاد كه مشكل تاريخي ما است و ناكارآمدي اطلاعات ارائه شده در حين تحصيل براي فارغ‌التحصيلان كه پس از اتمام دانشگاه نمي‌توانند جذب مشاغل مختلف شوند همه و همه از مشكلات ادبيات در دانشگاه‌ها است.
ياحقي پنج راهبرد جهاني در تفكر انتقادي را ارائه و عنوان كرد: نقش معلم،پرسش و پاسخ سقراطي، دوباره‌سازي ديدگاه‌هاي مخالف، تجزيه و تحليل تجربيات و آموزش تفاوت ميان واقعيت و حقيقت اين پنج راهبرد جهاني را تشكيل مي‌دهد و ما امروز اساسا به اين نياز داريم كه مانند حوزه بين دانشجو و استاد پرسش و پاسخ و ديالوگ انجام شود.
وي خاطر نشان كرد: تفكر انتقادي بايد به عنوان مهم‌ترين هدف آموزشي مد نظر قرار گيرد و اگر به تفكر و انديشه نرسيم كارمان زار است و همه كارها و آموزش‌ها بيهوده.