به نقل از روابط عمومي سازمان اسناد و كتابخانه ملي جمهوري اسلامي ايران، «پنج گنج» يا «خمسه»، بزرگ‌ترين اثر ادبي ايران شامل پنج منظومه به نظم شامل مخزن الاسرار، خسرو و شيرين، ليلي و مجنون، هفت پيكر و اسكندرنامه سروده نظامي گنجوي، سراينده نامدار منظومه‌هاي عاشقانه و شعر تمثيلي در زبان فارسي است كه در سال‌هاي 535- 599 هجري قمري به رشته تحرير درآمده است .
به دليل اينكه نسخ متعددي از خمسه در كتابخانه‌هاي ايران و جهان موجود است، پنج نسخه شاخص از اين اثر كه از لحاظ قدمت يا نفاست اهميت دارند براي ثبت در حافظه جهاني ايران برگزيده شده‌اند.
اين نسخه‌ها كه از لحاظ قدمت و آرايه‌هاي هنري داراي ويژگي‌هاي بسيار برجسته و متمايز از ساير نسخ شناخته شده در جهان هستند در كتابخانه مركزي دانشگاه تهران، كتابخانه و موزه ملي ملك، موزه ملي ايران ، كتابخانه كاخ گلستان و كتابخانه مدرسه شهيد مطهري نگه‌داري مي‌شوند .
«التفهيم لاوائل صناعةالتنجيم»، تنها اثر فارسي ابوريحان محمدبن احمد بيروني خوارزمي، دانشمند پرآوازه ايراني درباره اخترشماري (احكام نجوم) است كه ابوريحان آن را در سال 420 هجري قمري نوشته است.
وي التّفهيم را به عنوان خودآموز نجوم و به شيوه پرسش و پاسخ تنظيم كرده است.
قديمي‌ترين نسخه اين اثر در كتابخانه، موزه و مركز اسناد مجلس شوراي اسلامي نگهداري مي‌شود كه به قلم محمدبن‌جورابي در روز پنجشنبه ششم صفر سال 538 هجري كتابت شده است و به عنوان يكي ديگر از آثار ثبت شده امسال در دفتر حافظه جهاني ايران به ثبت رسيد.
در دفتر ثبت حافظه جهاني ايران كه از بهمن سال 1387 و به منظور آگاهي و انجام تدابيري هماهنگ براي حفاظت از ميراث مستند كشور ايجاد شده است، پيش از اين شش اثر «قرآن‌هاي روي پوست آهو» از سازمان كتابخانه‌ها،‌ موزه‌ها و مركز اسناد آستان قدس رضوي ، «شاهنامه بايسنقري» از كاخ موزه گلستان ، «وقفنامه ربع رشيدي» از كتابخانه مركزي تبريز، «مسالك و ممالك» از موزه ملي ايران، «مجموعه اسناد تشكيلات اداري آستان قدس رضوي در دوره صفويه» از سازمان كتابخانه‌ها، موزه‌ها و مركز اسناد آستان قدس رضوي و «سفينه تبريز» از كتابخانه، موزه و مركز اسناد مجلس شوراي اسلامي ثبت شده‌اند .
آثار پيشنهادي كشورمان براي ثبت در برنامه حافظه جهاني سازمان علمي فرهنگي و تربيتي ملل متحد(يونسكو) از بين اين آثار انتخاب خواهند شد.