هنر نیوز - چشم باز کنید و نسلی را که در زمینه نقد ادبی به پا خاسته است ببینید

چشم باز کنید و نسلی را که در زمینه نقد ادبی به پا خاسته است ببینید

به گزارش مهر، در ابتدای این مراسم دکتر علی محمد حق شناس - عضو هیئت تحریریه نشریه - گفت: جای پرداختن به مبحثی چون نقد ادبی سالها در ایران خالی بوده است. در این میان گروهی از کسانی که فکر می کردند به زعم خود نقد ادبی را درست متوجه شده اند، فهمیده ها و یا کج فهمی های خود را در اختیار مشتاقان قرار داده اند. در کنار این گروه نیز عده ای بودند که صلاحیتهای لازم را از طریق خودآموزی در اختیار دیگران قرار دادند.

این محقق ادبیات فارسی ادامه داد: همچنین برخی افراد به آموزش رسمی دانشگاهی در زمینه مطالعات نقد ادبی پرداخته اند تا این دانش نظام مند خود را به دیگران منتقل سازند. باری نتایج این رهگذرها در حوزه مطالعات ادبی اکنون چندان هست که راه را برای ورود آثار پژوهشی همواره کرده باشد. فصلنامه نقد ادبی که امروز اولین شماره آن را جشن گرفته ایم قدم محکمی در حوزه مطالعات ادبی آن هم به شکل فرازمند است. بنابراین امیدوارم باز هم به مراحل فرازمندتری دست یابیم.

حسین پاینده سردبیر فصلنامه نقد ادبی هم با طرح دو موضوع جایگاه نقد ادبی در ایران و روند شکل گیری این فصلنامه گفت: این روز در رویاهای من بود که محقق شده است. من خدا را شکر می کنم اما نه از این جهت که تنها آرزوی فردی من برآورده شده است بلکه از این رهگذر که دری برای دانشجویان و استادان زبان و ادبیات فارسی گشوده شد.

وی بعد از خواندن شعر "پیامی در راه است" سروده سهراب سپهری افزود: مخاطبان این نشریه توجه داشته باشند که فصلنامه نقد ادبی تنها پیامی در راه است. این نشریه پیش درآمدی در جهت گسترش علمی نقد ادبی است. شاید در تعریف نقد ادبی بتوان گفت این نقد نگاهی کاوشگرانه به جهان هستی دارد که مخاطب را از برون به درون راهنمایی می کند، این کاری است که منتقد ادبی با فراتر رفتن به متون ادبی انجام می دهد.

وی اضافه کرد: به معنای دیگر نقد ادبی، راه بردن به گفتمان هایی است که دنیای امروز را می سازد. انتشار فصلنامه نقد ادبی پاسخ به یک ضرورت بوده است. بنابراین استادان زبان فارسی باید چشمها را باز کنند و ضرورتهای نقد ادبی را دریابند. امروز جلسات متعددی در حیطه داستان، شعر و آثار پژوهشی در کشور برگزار می شود که اغلب آنها هم خارج از بستر دانشگاه ها است در حالی که ما نیاز داریم این نشستها از طریق علمی و نظام مندتری در داخل دانشگاه ها پیگیری شود. نقد ادبی به مثابه نوک پیکان مطالعاتی در زمان خویش به شمار می رود.

پاینده ادامه داد: در حال حاضر رساله هایی از سوی دانشجویان درباره نقد ادبی مکتوب می شود ولی دست اندرکاران دانشگاهی هنوز نقد ادبی را به شکل جدی نپذیرفته اند. امید دارم با استناد به این پایان نامه ها این شناخت حاصل شود.

وی افزود: در حال حاضر در بسیاری از برنامه های تلویزیون شاهد برنامه های نقد و بررسی فیلم و اخیرا نقد ادبیات داستانی کشورهای بیگانه پرداخته می شود. نمی دانم چرا به ادبیات داستانی خودمان نمی پردازیم.

این استاد دانشگاه درباره رویکرد نشریه نقد ادبی نیز گفت: از نظر ما سینما شکلی از روایت است مثل رمان و سریالهای تلویزیونی. به ترتیب در این شماره از نشریه 9 مطلب آورده شده است که از میان آنها دو کار درباره سینماست. نخست نقد فیلم "بدون دخترم هرگز" و دیگر مطلبی درباره فیلمهای مدرنیستی محسن مخملباف. انتشار این دو مقاله نشان می دهد که تعریف نقد ادبی رو به گستردگی است. به نظر می رسد پژوهشکده ها باید به کسانی که قابلیت تبدیل رمان به فیلم را دارند بهای بیشتری دهند و مسلما تبدیل این مقوله به فیلم می تواند از سوی دانش آموختگان ادبیات فارسی و با در نظر گرفتن تمهیدات بصری محقق شود.

وی خاطرنشان کرد: فراموش نکنیم که نشریات ادبی در کشور ما به تعدد چاپ می شود اما هدف ما در انتشار نشریه نقد ادبی ارتقای فرهنگ و توجه به آثار منتقدانه دانشجویان است. من اولین مقاله خود را در سال 1368 با عنوان اهمیت زاویه دید، با نقدی بر داستان "بچه مردم" جلال آل احمد به کوشش زنده یاد مریم خوزان چاپ کردم. آن زمان نشریه ای را به آن شکل نمی شناختم که بتواند در چاپ آثارم به من کمک کند.

حسین پاینده گفت: تصمیم گرفتیم با انتشار این نشریه راه را برای آثار جوانان باز کنیم. همچنین در این وادی نه تنها از دانشجویان ادبیات فارسی بلکه از دانشجویان رشته زبان انگلیسی، مطالعات فرهنگی و سایر علوم پایه نیز مطلب پذیرفته می شود. در کنار اینها در ترکیب هیئت تحریریه ما پنج نفر از اساتید برجسته کشورهای دیگر وجود دارند که چارز نویل و اندرو نیومن و... از این جمله اند. همچنین قرار است استاد دیگری از کشور آمریکا به هیئت تحریریه ما اضافه شود.

این منتقد ادبی تصریح کرد: من یک سال و نیم پیش طرح این نشریه را در 10 صفحه نوشتم و به برخی جاها ارسال کردم اما آنها برای چاپ کاری نکردند. تا اینکه یک روز در ناامیدی مطلق این برنامه را به دانشگاه تربیت مدرس فرستادم. ابراهیم خدایار رئیس مرکز تحقیقات و زبان ادب و فارسی از طرح من برای انتشار چنین فصلنامه ای استقبال کرد و من به همراه او و حسن ذوالفقاری تصمیم به انتشار نقد ادبی گرفتیم. پیگیری های مستمر دکتر خدایار باعث شد تا مجوز نشر زودتر به دست بیاید. من به دانشگاه تربیت مدرس تبریک می گویم که افرادی تا این اندازه جدی را در خود دارد.

وی افزود: دوست داشتم در این مراسم سخنانی نیز به آن عده که در این مراسم نیامده اند بگویم و آن این است که چشم باز کنید و نسل علمی و فرهیخته ای را که در زمینه نقد ادبی به پا خاسته است ببینید و این واقعیت را بپذیرید که نسل جدید رشته نقد ادبی مایل اند در این زمینه به شکل چالشی کار کنند. آخرین کسی که از دانشگاه علامه طباطبایی فارغ التحصیل شده پایان نامه اش درباره پست مدرنیسم در ادبیات بود.

حسین پاینده سخنان خود را با شعری از سهراب سپهری به پایان برد.

به گزارش مهر ، در ادامه مراسم ابراهیم خدایار مدیر مسئول نشریه "نقد ادبی" گفت: با ظهور نیما یوشیج حرکت بالنده ای در شعر ایران به سمت افقهای روشن انجام شد. اکنون سالها از این حرکت می گذرد اما سالهاست که پرسشهایی در زمینه نقد ادبی پابرجاست. هر چند پیروزی انقلاب جهشی برای بومی تر کردن ادبیات ما بود اما نسل جدید در حوزه علوم انسانی هنوز پرسشهای زیادی دارد. پاسخ به چنین پرسشهایی هدف این نشریه است. البته از حق نگذریم که طی سالهای گذشته منتقدان هر چند با شتاب و اندک ولی کار نقد ادبی را پیش برده اند. ما با رویکرد میان رشته ای به میدان آمده ایم تا دین خود را به نقد ادبی ادا کنیم.

در پایان مراسم دکتر عباسعلی وفایی رئیس مرکز گسترش زبان فارسی گفت: حسین پاینده به عنوان سردبیر می تواند این نشریه را به سرافرازی برساند. معمولا در دانشگاه ها از طرح و اندیشه های جدید استقبال می شود. من به عنوان یکی از علاقمندان به نقد ادبی این حرکت ارزنده را می ستایم و 100 نسخه از نشریه نقد ادبی را خریداری کرده و برای 28 کرسی زبان و ادبیات فارسی در خارج از کشور می فرستم.