هنر نیوز - سینمای سیاسی جان می‌گیرد؟

گزارش هنرنیوز از تشدید تمایل فیلمسازان به ورود به عرصه سیاست

انتخابات ریاست جمهوری و حوادث پس از آن در سال گذشته چنان نمود تأثیرگذاری در تمامی عرصه‌های فرهنگی و اجتماعی داشت که پیش‌بینی احتمال تغییر بارز جهت‌گیری‌ها در تحولات آینده هر حوزه چندان دور از ذهن نبود، حال اگر این حوزه سینما و هنر تصویر می‌بود، احتمالش قرین یقین‌تر بود.

به گزارش هنرنیوز برطبق همین پیش‌بینی‌ها، سینماگران طی ماه‌های گذشته بر این حوادث تلخ و شیرین، بیش از پیش متمایل به ورود به حوزه «سینمای سیاسی» شده‌اند و این تمایل در مواردی رنگ عمل نیز به خود گرفته است. چه آنکه نه فقط صدور مجوز ساخت برای آثاری با رنگ و بوی سیاسی بیش از گذشته در اخبار نمود دارد، مستندسازان نیز در نشست اخیر خود با رئیس مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی بر این تمایل صحه گذاشتند و خلأ تولیدات سیاسی- اجتماعی در حوزه مستند را مورد تأکید قرار دادند. در همین زمینه گزارش‌های منتشر شده پیرامون ساخت آثاری بر محور «سفرهای استانی» توسط سینماگران داخلی مهر تأیید دیگری بر احیای این تمایل است. تمایلی که با توجه و مدیریت صحیح پتانسیل تبدیل به رویکردی جدی و تأثیرگذار را هم داراست. در همین حوزه مرور چند اثر سینمایی که برای تبدیل شدن به پیشگامان احیای سینمای سیاسی ایران دورخیز کرده‌اند خالی از لطف نیست.

شاهمرادي‌زاده و «نامزد تقلبي»

در تازه‌ترین خبر منتشر شده پیرامون تولید آثار سیاسی-سینمایی، روزگذشته خبر رسید ابراهيم اصغري قصد توليد فيلمی تحت عنوان «نامزد تقلبي» به‌كارگرداني ماشاء‌الله شاهمرادي‌زاده را دارد كه يك كار طنز سياسي است و در آينده‌اي نزديك کلید می‌خورد. ابراهيم اصغري در توضیح این پروژه به فارس گفت: به زودي فيلمنامه «نامزد تقلبي» را براي دريافت مجوز ساخت به معاونت سينمايي ارائه خواهيم كرد و به احتمال قوي اوايل تابستان اين كار كليد خواهد كرد. وي افزود: «نامزد تقلبي» يك كار طنز سياسي است كه نگاهي به سؤاستفاده برخي جريانات از دفاع مقدس دارد كه فيلمنامه آن را ماشاء‌الله شاهمرادي‌زاده نوشته است و قرار است خود وي نيز كار را كارگرداني كند. اين تهيه‌كننده سينما خاطرنشان كرد: «نامزد تقلبي» به نوعي اولين كاري است كه در فضاي سياسي روز مي‌گذرد و باتوجه به رويكرد طنزي كه دارد به برخي از رفتارهاي نادرست در زمينه سؤ‌استفاده از دفاع مقدس مي‌پردازد كه مذاكرات مقدماتي را براي حضور برخي از عوامل انجام داده‌ايم اما از آنجايي كه قصد داريم از اين پروژه از بازيگران مطرح استفاده كنيم، هنوز مذاكرات‌مان ادامه دارد. اصغري در خاتمه اظهارداشت: ما در تلاش هستيم تا اوايل تابستان «نامزد تقلبي» را جلوي دوربين ببريم كه البته بخش زيادي از اين موضوع به بازيگران مورد نظر ما بستگي دارد كه در آن زمان در پروژه‌اي مشغول به كار نباشد.

سیاسی‌ترین فیلم سینمای ایران؟

اما نمی‌توان در این حوزه به مرور اخبار اقدام کرد و با نام «سیاسی‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران» مواجه نشد. عنوانی که از سوی رسانه‌ها به تازه‌ترین ساخته سینمایی ابوالقاسم طالبی اطلاق شده است. براساس آخرین خبری که روز گذشته درباره این فیلم منتشر شد، ابوالقاسم طالبی که قرار است «اینجا غبار روشن است» را با موضوع رخدادهای انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری اسلامی ایران مقابل دوربین ببرد، مرحله جدیدی از کار خود را آغاز کرد. به گزارش تابناک، این فیلم که تهیه‌کنندگی آن را محمد خزاعی به عهده دارد، چنانکه پیشتر گفته شده بود، قرار است برای تهیه اطلاعات لازم درباره چند و چون آن ایام به سراغ چهار نامزد ریاست جمهوری دوره دهم رفته و در مصاحبه‌هایی، مواد لازم را برای پرداخت هر چه بهتر سناریو فراهم آورد. بر این اساس، طالبی و چند تن از همکاران وی در ادامه روند تحقیقات خود، روز جمعه در دیداری سه ساعته با محسن رضایی به گفت‌وگو نشست. گفتنی است، در این دیدار، محسن رضایی با پاسخ به پرسش‌ها و ابهامات کارگردان، به بیان تحلیل کلی خود از روند انتخابات ریاست جمهوری دهم، از پیش از آغاز فعالیت‌های انتخاباتی تا مسائل پیش آمده پس از آن پرداخته است. در همین باره، ابوالقاسم طالبی در پاسخ به پرسش خبرنگار ما ضمن بیان این نکته که در این دیدار مسائل و ناگفته‌های خوب و مفیدی طرح شده است، گفت: در همین حین، در حال رایزنی برای گرفتن وقت از سه نامزد دیگر این انتخابات هستیم. «اينجا غبار روشن است» نام موقت فیلمی درباره حوادث پس از انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته است که ابوالقاسم طالبی برای کارگردانی آن درخواست مجوز کرده‌است. درخواست پروانه ساخت اين فيلم به تهیه‌کنندگی محمد خزاعی ارائه شده است. اين فيلم به دلیل مضمون اعلام شده لقب سياسي‌ترين فيلم تاريخ سينماي ايران را به خود نسبت داده و فیلمنامه‌اش هم‌اكنون در مرحله تحقيقات و نگارش است. ابوالقاسم طالبی کارگردان نام آشنای سینما و تلویزیون که چندی پیش مجموعه تلویزیونی پر سروصدا و موفق «به کجا چنین شتابان» را روی آنتن شبکه پنج سیما داشت، پیش از این نیز یکی از سیاسی‌ترین فیلم‌های سینمای ایران با عنوان «آقای رییس جمهور» را بر پرده سینماها برده و در آخرین کار سینمایی خود، «دست‌های خالی» با بازی زنده یاد خسرو شکیبایی نیز به تبعات جنگ پرداخته بود.

«پایان نامه» کارگردان جوان

در کنار «سیاسی‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران» عنوان دیگری نیز در جست‌وجوی اخبار این حوزه به چشم می‌آید که متعلق به تازه‌ترین فیلم سینمایی حامد کلاهداری است؛ «صریح‌ترین فیلم سیاسی ایران درباره حوادث بعد از انتخابات». این توصیف که با توجه به جوانی و انگیزه بالای کلاهداری چندان هم دور از انتظار نیست به نام فیلمنامه «پایان نامه» در رسانه‌ها ثبت شده‌است. براین اساس كلاهداري قصد دارد فيلم سينمايي «پايان نامه» را با موضوع حوادث پس از انتخابات، خرداد ماه كليد بزند. وی در تشریح این پروژه می‌گوید: در حال آماده‌سازي مقدمات فيلم جديدم به نام «پايان‌نامه» هستم كه با موضوع حوادث بعد از انتخابات توليد خواهد شد و فيلمي سياسي و قطعا بسيار پرسر و صدا خواهد بود. وي می‌افزاید: در حال حاضر برادرم هادي كلاهداري مشغول نوشتن اين فيلمنامه با كمك مشاوران مختلف است و به عقيده من تاكنون فيلمي كه با اين صراحت در مورد مسائل سياسي صحبت كند، در سينماي ايران نداشته‌ايم. كلاهداري اظهارداشت: قطعا ساخت اين فيلم، دستاوردهاي خوبي هم براي مردم و هم براي نظام جمهوري اسلامي دارد.كلاهداري تصريح كرد: به زودي درخواست پروانه ساخت اين فيلم را به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي خواهم داد و اواسط خردادماه اين فيلم را كليد مي‌زنم. نکته جالب درباره کلاهداری اینکه نخستین فیلم کارنامه او نیز در فضایی مقابل دروبین رفت که شنیده‌ها حکایت از حال و هوای سیاسی آن داشت. «شكلات داغ» که در جشنواره بیست و هفتم رونمایی شد اگرچه چندان مورد توجه منتقدان و داوران قرار نگرفت اما با آنچه قرار بود باشد فاصله‌ای قابل توجه داشت. سجادپور که در‌آغاز راه تولید این پروژه عنوان تهیه‌کنندگی اثر را عهدهدار بود در گفت‌وگویی درباره «شکلات داغ» تصریح کرده بود: به تازگي پروانه ساخت «شكلات داغ» را به كارگرداني حامد كلاهداري دريافت كرديم و انشا‌ءالله فيلمبرداري آن را در تهران شروع مي‌كنيم. وي گفته بود: همزمان با فعاليت‌هايي كه در زمينه انتخابات داشتيم، به روال معمول شغل تهيه‌كنندگي‌، مقدمات توليد فيلم سينمايي را فراهم آورديم كه به خاطر علاقه‌اي كه به همكاري با نيروهاي تازه‌ نفس و فيلم اولي دارم، حامد كلاهداري را براي كارگرداني آن انتخاب كردم. سجادپور با اشاره به مضمون اين فيلم،اظهار کرده بود: فيلمنامه از فضاي اجتماعي روز برخوردار است و سعي كرديم در بستر وقايع روز جامعه نزديك باشد و موضوع آن فارغ زمان و مكان است. خط داستاني فيلم، درباره وقايع يك كافي شاپ است كه در شرايطي كه جامعه در انتظار واقعه بزرگ اجتماعي انتخابات رياست جمهوري است، اين كافي شاپ محل رفت و آمد اقشار مختلف جامعه است كه تحت تأثير ورود يك غريبه قرار مي‌گيرند و اين در روال عادي زندگي آنها تأثير مي‌گذارد. به رغم این توضیحات سجادپور اما فیلمی که به کارگردانی حامد کلاهداری و نام «شکلات داغ» در جشنواره مقابل دوربین رفت همه چیز داشت جز حال و هوای روزهای انتخابات. با این حال انتظار می‌رود این دومین تجربه سینمایی کلاهداری باب ورود جدی او به عرصه فیلمسازی سیاسی را بگشاد.