هنر نیوز - سهروردی یعنی فردوسی به زبان فلسفه

گزارش هنرنیوز از مراسم بزرگداشت سهروردی در موزه ملی (2)؛

دکتر غلامحسین ‌ابراهیمی‌دینانی گفت :سهروردی یعنی فردوسی به زبان فلسفه و فردوسی یعنی فلسفه به زبان شاهنامه.
به گزارش «هنرنیوز»‌، در مراسم بزرگداشت سهروردی درموزه ملی ایران دکتر غلامحسین ‌ابراهیمی‌دینانی ضمن ابراز تاسف از اینکه آثار سهروردی خیلی کم خوانده می‌شود، تصریح کرد: سهروردی یعنی فردوسی به زبان فلسفه و فردوسی یعنی فلسفه به زبان شاهنامه، آنچه در شاهنامه به زبان حماسی آمده همان حکمت و اشراق است که سهروردی به زبان فلسفه گفته است.
وی شاهنامه را تشکیل‌دهنده هویت ایرانیان بشمرد و گفت: شاهنامه هم اسلامی است و هم ایرانی. در کل تاریخ دو یا سه اثر حماسی مثل اثر هومر و سوفوکل وجود داشته که به قطعیت اثر فردوسی از هومر نیز قویتر است و این چیزی است که متفکران غرب بر آن اذعان دارند.
دینانی ادامه داد: باید شاهنامه را خواند تا فهمید فردوسی با خلق این شاهکار حماسی چه کرده است .والله که اگر شاهنامه نبود عرب چیزی برای ما باقی نمی‌گذاشت.
وی تاکید کرد: این مساله دیروز و امروز نیست.گروهی ایران را فقط ایران بعد از اسلام می‌دانند.کسی که از کیخسرو بد می‌گوید، آیا می‌داند کیخسرو موحد بوده و به فره ایزدی اعتقاد داشته؟ اولین تجربه حکومت فدرال در دوره کوروش اتفاق افتاده و دامنه آن تا مرز کانال سوئز ادامه یافته، ده فرمان کوروش را وقتی بخوانیم درمی‌یابیم منشور حقوق بشر امروزی در برابر او حرفی برای گفتن ندارد.
دینانی گفت: ما نمی‌توانیم ایران قبل از اسلام را حذف کنیم. فرهنگ با ناسیونالیسم فرق دارد. من نه ناسیونالیستم و نه از آن دفاع می‌کنم ولی به شدت از فرهنگ دفاع می‌کنم، آن هم از فرهنگ مظلوم.
وی با اشاره به ضرورت توجه و شناخت فلسفه تاریخ، اظهار داشت: تاریخ یعنی شرح وقایع گذشته ولی فلسفه تاریخ درباره چرایی و چگونگی وقایع تاریخی و بستر رویداد آنها صحبت می‌کند. متاسفانه ما تاریخ می خوانیم اما از فلسفه تاریخ چیزی نمی دانیم. از این رو است که نمی دانیم چرا مسلمان شدیم.
این اشراق شناس گفت: سهروردی از حکمت یونانی و هندی بهره گرفته و اصل را برحکمت نهاده نه فلسفه.در ایران حکمت و در یونان فلسفه وجود داشته و سهروردی خود را محیی حکمت ایران باستان می‌دانسته.
وی تاکید کرد: برخی اینقدر بر ایرانی بودن تاکید دارند که اسلام را فراموش می‌کنند و عده‌ای اینقدر براسلام تاکید دارند که ایرانی بودن را فراموش می‌کنند. راه وسط، راه راستی و درستی است و سهروردی هم بر ایرانی بودن تاکید داشت هم بر اسلامی بودن.
دینانی افزود: سهروردی برقرآن تسلط داشته، روزه‌های متمادی می‌گرفته و بر تهذیب و تزکیه نفس اصرار می‌ورزیده اما سهروردی بیش از هر کسی به ایران باستان نیز علاقه داشته و بین این دو نه تنها تعارض نمی‌دیده بلکه توافق هم احساس می‌کرده است.
وی ادامه داد: هگل فیلسوف مطرح آلماني گفته پس از تحقيق و سفر به شرق دریافتم در شرق هیچ خبری نبود نه از حکمت نه فلسفه نه دموکراسی؛ اما همین هگل بالاخره یک بار جانب حق را گرفت و در سخنرانی‌هایش اذعان داشته اولین بار معنویت از طریق ایرانیان و از طریق نور وارد دنیا شد. این سخن هگل بسیار ارزشمند است.
دینانی بیان داشت: همانطور که می‌دانیم تمام فلاسفه ما اعتقاد دارند خدا واجب‌الوجوداست یعنی وجودش واجب است که البته حرف کاملا صحیحی است اما یکبار سهروردی این کلام را درباره خداوند به کار نبرده است.
وی تشریح کرد: واجب الوجود کلمه‌ای یونانی است و در هیچ جای قرآن برای خداوند از چنین صفتی استفاده نشده بلکه گفته شده «الله نور السموات والارض» و سهروردی نیز خدا را نور الانوار می دانسته است.
دینانی گفت:آثار سهروردی هشت قرن مورد غفلت قرار گفته و به قولی باید گفت من گرسنه‌ام، گرسنه‌ای دربند بند. امیدوارم جوانان امروز بیشتر و بیشتر با مفاخر خود مخصوصا سهروردی آشنا شوند.