يك مستند ساز:
وزارت ارشاد هم فيلم مي سازد هم جشنواره برگزار مي كند هم جايزه مي دهد
25 فروردين 1388 ساعت 16:04
محمدحسن دامن‌زن معتقد است: اكثر جشنواره‌هاي فعلي سينماي مستند توسط بخش دولتي برگزار مي‌شوند و در اغلب موارد سياست‌هاي خاصي كه موردنظر است، موجب حذف برخي از فيلم‌ها مي‌شود.
اين مستندساز ، در ارزيابي‌اش از ويژگي‌هاي هيأت انتخاب جشنواره‌هاي مستند به ايسنا گفت: به نظرم اصل قضيه انتخاب و جشنواره‌ها به وزارت فرهنگ و ارشاد برمي‌گردد و كليه جشنواره‌هاي فعلي ما به نوعي زيرنظر وزارت ارشاد اداره مي‌شود.
كارگردان مستند «طرقه» خاطرنشان كرد: مشكل اصلي از آن‌جا آغاز مي‌شود كه ساخت و نمايش فيلم‌ها به طور كامل در دست ارشاد قرار دارد و هنگامي كه كارگرداني فيلم خود را براي دريافت مجوز به ارشاد مي‌فرستد و آن‌ها خواستار تغييرات فيلم مي‌شوند، بدان معناست كه فيلم‌ساز كار خود را بلد نيست و خوب و بد را تشخيص نمي‌دهد و بايد مسوولان و كارمندان وزارت ارشاد اين مسايل را به او بياموزند و از همين‌جا، فيلم تكه‌تكه مي‌شود.
دامن‌زن با اشاره به نقش مخاطبان اشاره كرد و افزود: فيلم ساخته مي‌شود تا با پخش آن سازنده آن عكس‌العمل‌هاي مخاطبان را مشاهد كند و براي فيلم‌سازي خود جهت پيدا كند، اما هنگامي كه نمايش اين فيلم‌ها نيازمند مجوز است به نوعي به شعور مخاطب هم توهين مي‌شود و در نهايت هم فيلمي كه مجوز اكران و نمايش مي‌گيرد، اثر موردنظر ارشاد است نه آن‌چه كه سازنده در نظر داشته و همه اين مسايل درحالي رخ مي‌دهد كه مخاطب مي‌تواند به راحتي به سراغ شبكه‌هاي خارجي و بيگانه برود.
اين مستندساز با تأكيد بر اينكه ضروري است، جشنواره‌ها داراي يك ديدگاه و مرام‌نما باشند تصريح كرد: اگر چنين باشد از همان ابتدا تعداد كثيري از فيلم‌ها خودبه‌خود حذف خواهند شد، اما متأسفانه جشنواره‌هاي ما موضوعي بدين‌شكل ندارند.
دامن‌زن در بخش ديگري از اين گفت‌وگو نيز عنوان كرد: در هيچ‌كجاي دنيا نمايش فيلم، در جشنواره‌ها نيازي به مجوز ندارد و در اصل چنين مسئله‌اي نوعي بي‌احترامي به هيأت‌هاي انتخاب و داوري محسوب مي‌شود.
او در ارتباط با ويژگي‌هاي هيأت‌هاي انتخاب جشنواره‌هاي مستند، مطرح كرد: درحال حاضر در اكثر جشنواره‌ها اعضاي هيأت‌هاي انتخاب تكراري و يكنواخت هستند و در جشنواره‌هاي اخير نيز يك چهره به طور دايم تكرار مي‌شود. حال آن‌كه اين مسئله اين نكته را به ذهن مي‌رساند كه احتمالا اين فرد نماينده وزارت ارشاد است و قرار است به‌نمايندگي از اين نهاد فيلم‌هايي كه با نظرات و سياست‌هاي وزارت ارشاد همخواني ندارد، كنار بگذارد.
دامن‌زن ادامه داد: در هيأت‌هاي انتخاب جشنواره‌هاي مستند معمولا عده‌اي از عوامل حرفهاي سينماي داستاني گنجانده مي‌شوند، حال آن‌كه مي‌توان با قاطعيت گفت كه مستندسازان فعلي ما با سوادترين قشر سينما هستند. پس چرا هيأت انتخاب جشنواره مستند از اعضاي سينماي داستاني كه گاه ممكن است هيچ‌گونه نزديكي با سينماي مستند نداشته باشند، انتخاب مي‌شوند؟
او گفت: فكر مي‌كنم كه در يك هيأت انتخاب بايد يك فيلم‌بردار خوب، يك كارگردان خوب، يك تدوينگر و يك مستندساز پيشكسوت و يك منتقد آگاه و يك فرد آشنا به تفكر جشنواره حضور داشته باشد. همچنين اگر جشنواره داراي موضوعي خاص هم باشد خود فيلم‌ساز مي‌داند كه چه فيلمي براي ارسال به آن مناسب است.
اين مستندساز با تاكيد دوباره بر اينكه اكثر جشنواره‌هاي دولتي هستند، معتقد است: درچنين شرايطي لازم است مديران اين سازمان‌ها براي بالاتر نشان دادن راندمان كاري خودشان، فيلم‌هايي كه ساخته‌اند را راهي جشنواره‌ها كنند و بدين‌ترتيب گاه حجم بالايي از فيلم‌هاي راه‌يافته به يك جشنواره را، فيلم‌هاي ساخته‌شده در آن سازمان تشكيل مي‌دهند. بنابراين حال كه قرار است تمام جشنواره‌ها را وزارت ارشاد برگزار كند، آيا بهتر نيست كه حداقل سازماني مستقل براي اين مسئله ايجاد كند تا يك نهاد به طور هم‌زمان به ساخت فيلم و برگزاري جشنواره نپردازد؟
كارگردان مستند «طرقه» جشنواره‌ي فيلم فجر را يكي از جشنواره‌هايي دانست كه به سينماي مستند و مستندسازان ضربه مي‌زند و افزود: امسال در اين جشنواره شاهد حذفيات متعدد فيلم‌ها بوديم و بدين‌ترتيب مسوولان اين جشنواره حتي براي هيأت انتخاب خود هم احترام قايل نشدند.
اين مستندساز ادامه داد: به نظر مي‌رسد كه هيأت‌هاي انتخاب ما ديدگاهي محدود و يك‌سويه دارند. بدين‌معني كه هريك از اعضا با تفكر خاص خود به فيلم‌ها نگاه مي‌كنند و به اين مسئله كه آيا كارگردان توانسته مقصود خود را به زبان هنري بيان كند توجه چنداني ندارند و بيشتر به اين نكته مي‌پردازند كه آيا حرفهاي كارگردان با سياست‌ها و حرفهاي آن‌ها همخواني دارد و يا خير؟ و بدين‌ترتيب تفكرات اجتماعي موجب مي‌شود كه بسياري از فيلم‌ها صدمه ببينند.
دامن‌زن در بخش ديگري از اين گفت‌وگو به ايسنا گفت: مگر ما در سينماي مستندمان چه‌قدر پول داريم كه بخواهيم بخشي از آن را حذف كنيم و از هم بپاشيم. فيلم‌سازي كه با بودجه شخصي فيلم مي‌سازد اگر چند فيلم او مورد حذف و مميزي قرار بگيرد و اجازه پخش نداشته باشد، آيا واقعا قادر به ادامه اين حرفه خواهد بود؟ من فكر مي‌كنم مسوولان بايد به حمايت از اين افراد كه بودجه خود را صرف امور فرهنگي مي‌كنند، بپردازند. چراكه حداقل ديده‌شدن اين فيلم‌ها موجب بالارفتن سطح فرهنگ اجتماع خواهد شد، اما اگر دايم بخواهيم اين فيلم‌ها را حذف يا سانسور كنيم در نهايت فيلمي خواهيم داشت كه نه مخاطب دوست دارد، نه فيلم‌ساز و نه حتي خود مسوولان و نه حتي شبكه‌هاي تلويزيون آن را پخش مي‌كنند.
او در پايان گفت: حتي خود مسوولان مختلف هم در ميان فيلم‌هاي خوب دنيا، آن‌هايي را دوست دارند كه جسارت دارند و با دست باز ساخته شده‌اند، اما خود اين مسوولان حتي كوچك‌ترين نكات را مميزي مي‌كنند. به نظرم ارشاد بايد كمي دست از اين ديدگاه بردارد چراكه سينماي مستند با سينماي داستاني متفاوت است و حتي مخاطبان اين دو نيز با هم تفاوت دارند. به هرحال اين بخشي از وظيفه سينماي مستند است كه به طرح مضامين جديد بپردازد، هرچند كه گاه انتخاب‌ها آن‌قدر سليقه‌اي صورت مي‌گيرند كه حتي بدون آن‌كه فيلمي انتقاد هم داشته باشد، حذف مي‌شود.
کد خبر: 4690
آدرس مطلب: http://www.honarnews.com/vdca.onyk49niw5k14.html